Eigenschaften von Schwefel-Schwefel-Bindungen†‡
Prof. Dr. Ralf Steudel
Institut für Anorganische und Analytische Chemie der Technischen Universität 1 Berlin 12, Straße des 17. Juni 135
Search for more papers by this authorProf. Dr. Ralf Steudel
Institut für Anorganische und Analytische Chemie der Technischen Universität 1 Berlin 12, Straße des 17. Juni 135
Search for more papers by this authorHerrn Professor Richard C. Lord zum 65. Geburtstag gewidmet
Auszugsweise vorgetragen in der Hoechst AG, Frankfurt/Main (7. 11. 74), an der TU Berlin (2. 12. 74) sowie den Universitäten Marburg (6. 1. 75), Heidelberg (3. 2. 75), Würzburg (17. 2. 75), Erlangen-Nürnberg (18. 2. 75) und Düsseldorf (9. 4. 75, Chemiedozententagung).
Abstract
SS-Bindungen sind außergewöhnlich flexibel und haben Eigenschaften, die bei anderen homonuclearen Bindungen bisher nur vereinzelt beobachtet wurden: die Kernabstände variieren zwischen 1.8 und 3.0 Å, die Valenzwinkel zwischen 90 und 180°, die Diederwinkel zwischen 0 und 180°, und die Bindungsenergien reichen bis 430 kJ/mol. SS-Valenzschwingungen können im Bereich 177–820 cm−1 auftreten, und Kraftkonstanten von 1.4 bis 6.3 mdyn/Å wurden berechnet. Diese Vielfalt wird an Beispielen mit isolierten und kumulierten SS-Bindungen erläutert.
References
- 1 M. Winnewisser u. J. Haase, Z. Naturforsch. 23a, 56 (1968).
- 2 G. Winnewisser, M. Winnewisser u. W. Gordy, J. Chem. Phys. 49, 3465 (1968).
- 3
H. B. Gray:
Elektronen und chemische Bindung.
W. de Gruyter,
Berlin
1973.
10.1515/9783110830620 Google Scholar
- 4 M. E. Schwartz, J. Chem. Phys. 51, 4182 (1969).
- 5 A. Veillard u. J. Demuynck, Chem. Phys. Lett. 4, 476 (1970).
- 6 D. B. Boyd, J. Phys. Chem. 78, 1554 (1974).
- 7 I. H. Hiller, V. R. Saunders u. J. F. Wyatt, Trans. Faraday Soc. 66, 2665 (1970).
- 8 D. B. Boyd, J. Am. Chem. Soc. 94, 8799 (1972).
- 9 D. W. Davies, Chem. Phys. Lett. 28, 520 (1974).
- 10 R. L. Redington, J. Mol. Spectrosc. 9, 469 (1962).
- 11 F. Fehér u. K. Seyfried, Z. Anorg. Allg. Chem. 322, 162 (1963).
- 12 H. Mackle u. P. A. G. O'Hare, Trans. Faraday Soc. 59, 309 (1963).
- 13 H. C. Allen u. E. K. Plyler, J. Chem. Phys. 25, 1132 (1956).
- 14 D. G. Carroll, A. T. Armstrong u. S. P. McGlynn, J. Chem. Phys. 44, 1865 (1966).
- 15 Trotz des kleinen Valenzwinkels ist der Abstand H…︁H in H2S mit 1.91 Å wesentlich größer als in H2O (1.52 Å; α = 104.5°).
- 16 B. Beagley u. K. T. McAloon, Trans. Faraday Soc. 67, 3216 (1971).
- 17 D. Sutter, H. Dreizler u. H. D. Rudolph, Z. Naturforsch. 20a, 1676 (1965).
- 18 G. Wagner u. H. Bock, Chem. Ber. 107, 68 (1974).
- 19 H. Yamabe, H. Kato u. T. Yonezawa, Bull. Chem. Soc. Jpn. 44, 604 (1971).
- 20 W. N. Hubbard, D. R. Douslin, J. P. McCullough, D. W. Scott, S. S. Todd, J. F. Messerly, I. A. Hossenlopp, A. George u. G. Waddington, J. Am. Chem. Soc. 80, 3547 (1958).
- 21 P. Laur in A. Senning: Sulfur in Organic and Inorganic Chemistry, Vol. 3. M. Dekker, New York 1972, S. 91.
- 22 R. J. Colton u. J. W. Rabalais, J. Electron Spectrosc. Relat. Phenom. 3, 345 (1974).
- 23 A. D. Baker, M. Brisk u. M. Gellender, J. Electron Spectrosc. Relat. Phenom. 3, 227 (1974).
- 24 O. Foss, K. Johnsen u. T. Reistad, Acta Chem. Scand. 18, 2345 (1964).
- 25 O. Foss, A. Hordvik u. J. Sletten, Acta Chem. Scand. 20, 1169 (1966).
- 26 A. Hordvik, Acta Chem. Scand. 20, 1885 (1966).
- 27 J. Friedrichsons u. A. McL. Mathieson, Acta Crystallogr. 18, 1043 (1965).
- 28 H. E. VanWart, A. Lewis, H. A. Scheraga u. F. D. Saeva, Proc. Nat. Acad. Sci. USA 70, 2619 (1973).
- 29 H. E. VanWart, L. L. Shipman u. H. A. Scheraga, J. Phys. Chem. 78, 1848 (1974).
- 30 R. B. Martin, J. Phys. Chem. 78, 855 (1974).
- 31 H. Sugeta, A. Go u. T. Miyazawa, Chem. Lett. 1972, 83; Bull. Chem. Soc. Jpn. 46, 3407 (1973).
- 32 E. Hirota, Bull. Chem. Soc. Jpn. 31, 130 (1958).
- 33 B. Beagley, G. H. Eckersley, D. P. Brown u. D. Tomlinson, Trans. Faraday Soc. 65, 2300 (1969).
- 34 R. L. Kuczkowski, J. Am. Chem. Soc. 86, 3617 (1964).
- 35 H. J. M. Bowen, Trans. Faraday Soc. 50, 452 (1954).
- 36 H. J. Berthold, Z. Kristallogr. 116, 290 (1961).
- 37 R. Steudel, Z. Naturforsch. 26b, 750 (1971).
- 38 F. J. Lovas, E. Tiemann u. D. R. Johnson, J. Chem. Phys. 60, 5005 (1974).
- 39 F. Seel, Adv. Inorg. Chem. Radiochem. 16, 297 (1974).
- 40 J. P. Danehy in A. Senning: Sulfur in Organic and Inorganic Chemistry, Vol. 1. M. Dekker, New York 1971, S. 327.
- 41 z.B. S42+, S6, S7, S82+, S9, S10, S11, S12, S162+, S18, S20.
- 42 z.B. S7Se, S7NH, S6(NH)2, S5(NH)3, S7TeCl2, S7TeBr2, (C5H5)2TiS5, (C5H5)2WS4, (NH4)2Pt(S5)3,2H2O, S11N2.
- 43 A. Caron u. J. Donohue, Acta Crystallogr. 18, 562 (1965).
- 44 J. Donohue, A. Caron u. E. Goldish, J. Am. Chem. Soc. 83, 3748 (1961).
- 45 M. Schmidt, Angew. Chem. 85, 474 (1973); Angew. Chem. internat. Edit. 12, 445 (1973).
- 46
A. Kutoglu u.
E. Hellner,
Angew. Chem.
78,
1021
(1966);
10.1002/ange.19660782209 Google ScholarAngew. Chem. internat. Edit. 5, 965 (1966).
- 47 M. Schmidt, E. Wilhelm, T. Debaerdemaeker, E. Hellner u. A. Kutoglu, Z. Anorg. Allg. Chem. 405, 153 (1974); T. Debaerdemaeker u. A. Kutoglu, Cryst. Struct. Commun. 3, 611 (1974).
- 48 F. Tuinstra: Structural Aspects of the Allotropy of Sulfur and the Other Divalent Elements. Waltman, Delft 1967.
- 49 R. J. Gillespie, J. Passmore, P. K. Ummat u. O. C. Vaidya, Inorg. Chem. 10, 1327 (1971).
- 50 R. Steudel, Z. Naturforsch. 30b, 281 (1975).
- 51 D. W. Scott, J. P. McCullough u. F. H. Kruse, J. Mol. Spectrosc. 13, 313 (1964).
- 52 L. A. Nimon u. V. D. Neff, J. Mol. Spectrosc. 26, 175 (1968).
- 53 R. Steudel u. D. F. Eggers, Spetrochim. Acta A 31, 879 (1975).
- 54 K. B. Wiberg u. A. Shrake, Spektrochim. Acta A 29, 583 (1973). Die angegebenen Werte gelten für Cyclohexan.
- 55 B. P. Winnewisser u. M. Winnewisser, Z. Naturforsch. 23a, 832 (1968).
- 56 D. W. Scott u. M. Z. El-Sabban, J. Mol. Spectrosc. 31, 362 (1969).
- 57
H. Siebert:
Anwendungen der Schwingungsspektroskopie in der anorganischen Chemie.
Springer,
Berlin
1966.
10.1007/978-3-642-85629-7 Google Scholar
- 58 R. D. Brown u. G. P. Pez, Spectrochim. Acta A 26, 1375 (1970).
- 59 R. D. Brown, G. P. Pez u. M. F. O'Dwyer, Aust. J. Chem. 18, 627 (1965).
- 60 R. Steudel, Spectrochim. Acta, im Druck.
- 61 H. Mackle, Tetrahedron 19, 1159 (1963).
- 62 I. Kende, T. L. Pickering u. A. V. Tobolsky, J. Am. Chem. Soc. 87, 5582 (1965).
- 63 T. K. Wiewiorowski, A. Parthasarathy u. B. L. Slaten, J. Phys. Chem. 72, 1890 (1968).
- 64 A. V. Tobolsky u. A. Eisenberg, J. Am. Chem. Soc. 81, 780 (1959).
- 65 D. M. Gardner u. G. K. Fraenkel, J. Am. Chem. Soc. 78, 3279 (1956).
- 66 J. A. Poulis, C. H. Massen u. D. Van der Leeden, Trans. Faraday Soc. 58, 474 (1962).
- 67 F. Fairbrother, G. Gee u. G. T. Merall, J. Polymer Sci. 16, 459 (1955).
- 68 G. Bergson, Ark. Kemi 18, 409 (1961).
- 69 D. C. Konigsberger u. T. De Neef, Chem. Phys. Lett. 4, 615 (1969).
- 70 A. V. Tobolsky u. W. J. MacKnight: Polymeric Sulfur and Related Polymers. Wiley-Interscience, New York 1965, S. 96.
- 71 R. E. Davis in G. Nickless: Inorganic Sulphur Chemistry, Elsevier, Amsterdam 1968, S. 85.
- 72 D. A. Johnson in A. Senning: Sulfur in Organic and Inorganic Chemistry, Vol. 2, M. Dekker, New York 1972, S. 37.
- 73 H. Mackle u. P. A. G. O'Hare, Tetrahedron 19, 961 (1963).
- 74 T. L. Allen, J. Chem. Phys. 31, 1039 (1959).
- 75 J. Berkowitz in B. Meyer: Elemental Sulfur. Wiley-Interscience, New York 1965, S. 125.
- 76 F. Fehér u. G. Winkhaus, Z. Anorg. Allg. Chem. 292, 210 (1957).
- 77
M. Schmidt u.
E. Wilhelm,
Angew. Chem.
78,
1020
(1966);
10.1002/ange.19660782208 Google ScholarAngew. Chem. internat. Edit. 5, 964 (1966).
- 78 B. Meyer, D. Jensen u. T. Oommen in A. Senning: Sulfur in Organic and Inorganic Chemistry, Vol. 2. M. Dekker, New York 1972, S. 13.
- 79 E. Tiemann, J. Hoeft, F. J. Lovas u. D. R. Johnson, J. Chem. Phys. 60, 5000 (1974).
- 80 J. Rolfe, J. Chem. Phys. 49, 4193 (1968).
- 81 W. C. Holton u. M. de Witt, Solid State Commun. 7, 1099 (1969).
- 82 W. Holzer, W. F. Murphy u. H. J. Bernstein, J. Mol. Spectrosc. 32, 13 (1969).
- 83 T. Chivers u. I. Drummond, Inorg. Chem. 11, 2525 (1972); Chem. Soc. Rev. 3, 233 (1973).
- 84 F. P. Daly u. C. W. Brown, J. Phys. Chem. 77, 1859 (1973).
- 85 H. G. v. Schnering u. N. K. Goh, Naturwissenschaften 61, 272 (1974); N. K. Goh, Dissertation, Universität Münster 1974.
- 86 R. Tegman, Acta Crystallogr. B 29, 1463 (1973).
- 87 S. C. Abrahams u. J. L. Bernstein, Acta Crystallogr. B 25, 2365 (1969).
- 88 K. Almenningen, K. Hedberg u. R. Seip, Acta Chem. Scand. 17, 2264 (1963).
- 89 C. Glidewell, D. W. H. Rankin, A. G. Robiette, G. M. Sheldrick, B. Beagley u. S. Cradock, J. Chem. Soc. A 1970, 315.
- 90 L. Csordás, Acta Chim. Acad. Sci. Hung. 62, 371 (1969); zit. nach [21].
- 91 V. M. Padmanabhan, V. S. Yadava, Q. D. Navarro, A. Garcia, L. Karsono, Il-Hwan Suh u. L. S. Chien, Acta Crystallogr. B 27, 253 (1971).
- 92 O. Foss u. A. Hordvik, Acta Chem. Scand. 18, 619 (1964).
- 93
R. Steudel,
P. Luger,
H. Bradaczek u.
M. Rebsch,
Angew. Chem.
85,
452
(1973);
Angew. Chem. internat. Edit.
12,
423
(1973).
10.1002/anie.197304231 Google Scholar
- 94 R. Steudel u. D. F. Eggers, Spectrochim. Acta A 31, 871 (1975).
- 95 J. D. Dunitz, Acta Crystallogr. 9, 579 (1956).
- 96 A. Simon u. H. Küchler, Z. Anorg. Allg. Chem. 260, 161 (1949); vss vom Autor zugeordnet.
- 97 I. Lindqvist u. M. Mörtsell, Acta Crystallogr. 10, 406 (1957).
- 98 A. W. Herlinger u. T. V. Long, Inorg. Chem. 8, 2661 (1969); vss vom Autor zugeordnet.
- 99 S. Lynn, R. G. Rinker u. W. H. Corcoran, J. Phys. Chem. 68, 2363 (1964).
- 100 J. H. Noordik u. A. Vos, Recl. Trav. Chim. Pays-Bas 86, 156 (1967).
- 101 G. H. Wahl, J. Bordner, D. N. Harpp u. J. G. Gleason, Acta Crystallogr. B 29, 2272 (1973).
- 102 A. McL. Mathieson u. J. M. Robertson, J. Chem. Soc. 1949, 724.
- 103 H. Sörum, Acta Chem. Scand. 7, 1 (1953).
- 104 O. Foss u. A. Hordvik, Acta Chem. Scand. 12, 1700 (1958).
- 105 O. Foss u. H. Zachariasen, Acta Chem. Scand. 8, 473 (1954).
- 106 O. Foss u. K. Maroy, Acta Chem. Scand. 19, 2219 (1965).
- 107 K. Maroy, Acta Chem. Scand. 25, 2580 (1971).
- 108 K. Maroy, Acta Chem. Scand. 27, 1684 (1973).
- 109 W. G. Palmer, J. Chem. Soc. 1961, 1552.
- 110 I. Berthold u. A. Weiss, Z. Naturforsch. 22a, 1440 (1967).
- 111 E. Stanley, Acta Crystallogr. 9, 897 (1956).
- 112 R. N. Hargreaves u. E. Stanley, Z. Kristallogr. 135, 399 (1972).
- 113 R. B. Harvey u. S. H. Bauer, J. Am. Chem. Soc. 75, 2840 (1953).
- 114 R. E. Dodd, L. A. Woodward u. H. L. Roberts, Trans. Faraday Soc. 53, 1545 (1957).
- 115 R. D. Brown u. R. D. Harcourt, Aust. J. Chem. 16, 737 (1963).
- 116 R. D. Harcourt, Theor. Chim. Acta 3, 194 (1965).
- 117 C. Davies, R. J. Gillespie, J. J. Park u. J. Passmore, Inorg. Chem. 10, 2781 (1971).
- 118 B. D. Sharma u. J. Donohue, Acta Crystallogr. 16, 891 (1963).
- 119 P. Cassoux, J.-F. Labarre, O. Glemser u. W. Koch, J. Mol. Struct. 13, 405 (1972).
- 120 R. Gleiter, J. Chem. Soc. A 1970, 3174.
- 121 L. K. Hansen u. A. Hordvik, Acta Chem. Scand. 24, 2246 (1970).
- 122 A. Hordvik u. L. J. Saethre, Acta Chem. Scand. 24, 2261 (1970); zit. Lit.
- 123 R. Gleiter u. R. Hoffmann, Tetrahedron 24, 5899 (1968).
- 124 J. Sletten, Acta Chem. Scand. A 28, 499 (1974); zit. Lit.
- 125 J. Sletten u. M. Velsvik, Acta Chem. Scand. 27, 3881 (1973); zit. Lit.
- 126 J. H. D. Eland: Photoelectron Spectroscopy. Butterworths, London 1974, S. 203.
- 127 A. Kutoglu, persönliche Mitteilung (1975).
- 128 A. Bondi, J. Phys. Chem. 68, 441 (1964).
- 129 J. Berkowitz u. W. A. Chupka, J. Chem. Phys. 40, 287 (1964).
- 130 Die an S4N4 ausgeführte Normalkoordinatenanalyse [131] scheint fehlerhaft zu sein, da einige Kraftkonstanten unwahrscheinliche Werte besitzen, z.B. fr(SS) = 1.61 mdyn/Å, während man nach Gl. (1) 0.46 mdyn/Å erwartet. Die SS-Valenzschwingungen liegen bei 177 und 213 cm−1. Eine Neuberechnung ist im Gange.
- 131 J. Bragin u. M. V. Evans, J. Chem. Phys. 51, 268 (1969).
Citing Literature
This is the
German version
of Angewandte Chemie.
Note for articles published since 1962:
Do not cite this version alone.
Take me to the International Edition version with citable page numbers, DOI, and citation export.
We apologize for the inconvenience.