Ein neues chirales, kationisches β-Aminoalkoholäquivalent: variabler Zugang zu enantiomerenreinen Bausteinen für Hydroxyethylendipeptid-Isostere†
Dr. Karsten Danielmeier
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683
Search for more papers by this authorKerstin Schierle Dipl.-Chem.
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683
Search for more papers by this authorCorresponding Author
Dr. Eberhard Steckhan
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683Search for more papers by this authorDr. Karsten Danielmeier
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683
Search for more papers by this authorKerstin Schierle Dipl.-Chem.
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683
Search for more papers by this authorCorresponding Author
Dr. Eberhard Steckhan
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683
Institut für Organische Chemie und Biochemie der Universität Gerhard-Domagk-Straße 1, D–53121 Bonn Telefax: Int. +0228/73–5683Search for more papers by this authorDiese Arbeit wurde von der Deutschen Forschungsgemeinschaft (Ste 227/19–1), vom Fonds der Chemischen Industrie und von der BASF AG gefördert. K. D. dankt der Fritz-ter-Meer-, der Theodor-Laymann- und der Heinrich-Hörlein-Stiftung sowie dem Land Nordrhein-Westfalen für Stipendien.
Abstract
Durch anodische Oxidation sind die 5-Chlormethyl-4-methoxyoxazolidin-2-one (4RS,5S)- und (4RS,5R)-3 in guten Ausbeuten aus (S)- bzw. (R)-2 zugänglich. Sie sind als chirale Amidoalkylierungsreagentien durch diastereoselektiven Methoxyaustausch variabel funktionalisierbar und liefern so enantiomerenreine Aminoalkohole 4 und darüber hinaus 1-substituierte 2,3-Epoxypropylamine 1. Diese sind als Vorstufen für Peptidmimetica hochaktuell.
References
- 1a) J. Gante, Angew. Chem. 1994, 106, 1780–1802; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1994, 33, 1699–1721; b) A. Giannis, T. Kolter, Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1993, 105, 1303–1326 bzw. Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1993, 52, 1244–1267.
- 2 C. U. T. Hellen, H.-G. Kräusslich, E. Wimmer, Biochemistry 1989, 28, 9881–9890.
- 3a) D. Dhanoa, W. H. Parsons, W. J. Greenlee, A. A. Patchett, Tetrahedron Lett. 1992, 33, 1725–1728; b) D. V. Patel, K. Rielly-Gauvin, D. E. Ryono, C. A. Free, S. A. Smith, E. W. Petrillo Jr., J. Med. Chem. 1993, 36, 2431–2447; c) A. M. Doherty, J. S. Kaltenbronn, J. P. Hudspeth, J. P. Repine, W. H. Roark, I. Sircar, F. J. Tinney, C. J. Connolly, J. C. Hodges, M. D. Taylor, B. L. Batley, M. J. Ryan, A. D. Essenburg, S. T. Rapundalo, R. E. Weishaar, C. Humblet, E. A. Lunney, J. Med. Chem. 1991, 34, 1258–1271.
- 4a) D. Dorsch, P. Raddatz, C.-J. Schmitges, K. von der Helm F. Rippmann, Kontakte (Darmstadt) 1993 (2), 48–56; b) J. R. Huff, J. Med. Chem. 1991, 34, 2305–2314; c) M. Lang, J. Roessel, Arch. Pharm. (Weinheim, Ger.) 1993, 326, 921–924; d) A. Wlodawer, J. W. Ericson, Ann. Rev. Biochem. 1993, 62, 543–585.
- 5a) D. J. Kempf, L. Codacovi, X. C. Wang, W. E. Kohlbrenner, N. E. Wideburg, A. Saldivar, S. Vasavanonda, K. C. Marsh, P. Bryant, H. L. Sham, B. E. Green, D. A. Betebenner, J. Erickson, D. W. Norbeck, J. Med. Chem. 1993, 36, 320–330; b) D. J. Kempf, K. C. Marsh, L. Fino, L. Codacovi, P. Bryant, A. Craig-Kennard, H. L. Sham, C. Zhao, S. Vasavanonda, W. E. Kohlbrenner, Bioorg. Med. Chem. 1994, 2, 847–858.
- 6 M. Szelke, D. M. Jones, B. Atarsh, A. Hallet, B. J. Leckie, Pept. Stud. Funct. Proc. Am. Pept. Symp. 8th 1983, 579–582.
- 7a) R. Henning, Nachr. Chem. Tech. Lab. 1990, 38, 460–464; b) K. E. Harding, M. T. Coleman, L. T. Liu, Tetrahedron Lett. 1991, 32, 3795–3798; c) D. J. Plata, M. R. Leanna, H. E. Morton, Tetrahedron Lett. 1991, 32, 3623–3626; d) J. V. N. Vara Prasad, D. H. Rich, Tetrahedron Lett. 1991, 32, 5857–5860; e) Tetrahedron Lett. 1990, 31, 1803–1806; f) H. Sasai, W. S. Kim, T. Suzuki, M. Shibasaki, M. Mitsuda, J. Hasegawa, T. Ohashi, Tetrahedron Lett. 1994, 35, 6123–6126.
- 8 B. E. Evans, K. E. Rittle, C. F. Hommnick, J. P. Springerm J. Hirshfield, D. F. Veber, J. Org. Chem. 1985, 50, 4615–4625.
- 9a) J. R. Luly, J. F. Dellaria, J. J. Plattner, J. L. Soderquist, N. Yi, J. Org. Chem. 1987, 52, 1487–1492; b) P. L. Beaulieu, D. Wernic, J. S. Duceppe, Y. Guidon, Tetrahedron Lett. 1995, 36, 3317–3320; c) J. S. Ng, C. A. Przybyla, C. Liu, J. C. Yen, F. W. Muellner, C. L. Weyker, Tetrahedron 1995, 51, 6397–6410; d) J. C. Barrish, E. Gordon, M. Alam, P.-F. Lang, G. S. Bisacchi, P. Chen, P. T. W. Cheng, A. W. Fritz, J. A. Greytok, M. A. Hermsmeier, W. G. Humphreys, K. A. Lis, M. A. Marella, Z. Merchant, T. Mitt, R. A. Morrison, M. T. Obermeier, J. Pluscec, M. Skoog, W. A. Slusarchyk, S. H. Spergel, J. M. Stevenson, C.-Q. Sun, J. E. Sundeen, P. Taunk, J. A. Tino, B. M. Warrack, R. J. Colonno, R. Zahler, J. Med. Chem. 1994, 37, 1758–1768; e) B. E. Green, X. Chen, D. W. Norbeck, D. J. Kempf, Synlett 1995, 613–614.
- 10a) M. T. Reetz, M. W. Drewes, A. Schmitz, Angew. Chem. 1987, 99, 1186–1188; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1987, 26, 1141–1143; b) M. T. Reetz, Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1991, 103, 1559–1573 bzw. Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1991, 30, 1531–1545.
- 11 Zu einer Ausnahme siehe L. Pégorier, Y. Petit, M. Larchevêque, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1994, 633–634.
- 12
Beispiele für andere Synthesen chiraler Aminoalkohole und Aminoalkoholäquivalente: a)
D. Xu,
K. B. Sharpless,
Tetrahedron Lett.
1993,
34,
951–952;
b)
T. Franz. M. Hein,
U. Veith,
V. Jäger,
E.-M. Peters,
K. Peters,
H. G. von Schnering,
Angew. Chem.
1994,
106,
1308–1311;
10.1002/ange.19941061209 Google ScholarAngew. Chem. Int. Ed. Engl. 1994, 33, 1298–1301; c) T. Ishizuka, S. Ishibuchi, T. Kunieda, Tetrahedron 1993, 49, 1841–1852; d) G. Li, H.-T. Chang, K. B. Sharpless, Angew. Chem. 1996, 108, 449–452, Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1996, 35, 451–454.
- 13a) K. Danielmeier, E. Steckhan, Tetrahedron: Asymmetry 1995, 6, 1181–1190; b) K. Danielmeier, K. Schierle, E. Steckhan, Tetrahedron 1996, 52, 9743–9754.
- 14 H. Sakurai, Pure Appl. Chem. 1982, 54, 1 22.
- 15a) P. Brungs, K. Danielmeier, J. Jakobi, C. Nothhelfer, A. Stahl, A. Zietlow, E. Steckhan, J. Chim. Phys. Phys. Chim. Biol. 1996, 93, 575–590; b) E. Steckhan, P. Brungs, A. Zietlow, A. Stahl, B. Lewall, G. Kardassis, A. Papadopoulos in Modern Methodology in Organic Synthesis (Hrsg.: T. Shono), Kodansha/VCH, Tokyo, Weinheim, 1992, S. 323–337.
- 16 Y. Yamamoto, H. Sato, J. Yamada, Synlett 1991, 339–341.
- 17a) M. Skrinjar, L. G. Wistrand, Tetrahedron Lett. 1990, 31, 1775–1778; b) L. G. Wistrand, M. Skrinjar, Tetrahedron 1991, 47, 573–582.
- 18 C. Herborn, A. Zietlow, E. Steckhan, Angew. Chem. 1989, 101, 1392–1394; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1989, 28, 1399–1401.
- 19 Analytische Daten von (4R.5S)-4a: 1H-NMR (200 MHz. CDCl3): δ = 7.47–7.22 (m. 5 H), 6.75 (s. 1 H), 4.82 (dd. 3J = 5.3,0.3 Hz, 1 H), 4.52 (ddd. 3J = 5.3, 4.8, 3.8 Hz, 1 H), 3.78 (dd, 2J = 10.0, 3J = 4.8 Hz. 1 H). 3.70 (dd. 2J = 10.0, 3J = 3.8 Hz, 1H);
- 20 Analytische Daten von (1 R, 2S)-1a: 1H-NMR (400 MHz. CDCl3): δ = 7.45–7.19 (m. 5H), 4.90 (s. 2 H. 2.72 (dd. 3J = 4.7, 4.0 Hz. 1 H), 2.67 (dd. 3J = 4.7. 2.7 Hz, 1 H), 1.35 (s. 9 H); 13C-NMR (100.6 MHz. CDCl3): δ = 155.4, 140.2, 128.8, 127.9, 127.2, 79.9, 53.9, 53.1, 44.3, 28.3; IR (NaCl): ṽ = 3333, 3040, 2983, 1684, 1528, 1253, 1166, 862, 702 cm−1; MS (70 eV): m z (%): 206 (42). 150 (98), 106 (92), 57 (100); MS (FAB, Thioglycerin): m z: 250 (M+ + H), 194, 15.0; C.H.N-Analyse (C14H19NO3 · H2O): ber. C 62.90, H 7.92, N 5.24; gef. C 63.22. H 7.59, N 5.36.
Citing Literature
This is the
German version
of Angewandte Chemie.
Note for articles published since 1962:
Do not cite this version alone.
Take me to the International Edition version with citable page numbers, DOI, and citation export.
We apologize for the inconvenience.