Bestimmung des Kohlenstoffgerüsts organischer Verbindungen durch Doppelquanten-Kohärenz-13C-NMR-Spektroskopie, die INADEQUATE-Pulsfolge
Corresponding Author
Priv.-Doz. Dr. Joachim Buddrus
Institut für Spektrochemie und angewandte Spektroskopie Bunsen-Kirchhoff-Straße 11, D-4600 Dortmund 1
Institut für Spektrochemie und angewandte Spektroskopie Bunsen-Kirchhoff-Straße 11, D-4600 Dortmund 1Search for more papers by this authorDr. Hans Bauer
Institut für Spektrochemie und angewandte Spektroskopie Bunsen-Kirchhoff-Straße 11, D-4600 Dortmund 1
Search for more papers by this authorCorresponding Author
Priv.-Doz. Dr. Joachim Buddrus
Institut für Spektrochemie und angewandte Spektroskopie Bunsen-Kirchhoff-Straße 11, D-4600 Dortmund 1
Institut für Spektrochemie und angewandte Spektroskopie Bunsen-Kirchhoff-Straße 11, D-4600 Dortmund 1Search for more papers by this authorDr. Hans Bauer
Institut für Spektrochemie und angewandte Spektroskopie Bunsen-Kirchhoff-Straße 11, D-4600 Dortmund 1
Search for more papers by this authorAbstract
Bei der Aufklärung der Struktur organischer Verbindungen spielt die NMR-Spektroskopie eine bedeutende Rolle. Wichtige Parameter sind dabei die chemischen Verschiebungen der 1H- und 13C-Kerne und die Spin-Spin-Kopplungen zwischen 1H-Kernen sowie zwischen 1H- und 13C-Kernen. Kopplungen zwischen 13C-Kernen wurden bis vor wenigen Jahren kaum beachtet, weil sie aufgrund der geringen natürlichen Häufigkeit von 13C nur schwer zu beobachten waren. Gerade diese Kopplungen geben aber direkte Hinweise auf die Verknüpfungen im Kohlenstoffgerüst. Durch eine spezielle Pulsfolge in der NMR-Spektroskopie lassen sich diese Kopplungen jetzt besser sichtbar machen. Man erhält 13C-NMR-Spektren, aus denen das jeweilige Kohlenstoffgerüst direkt abgelesen werden kann. Insbesondere zweidimensionale Spektren sind sehr einfach zu interpretieren. Die Pulsfolge hört auf den Namen INADEQUATE, sie erzeugt Doppelquanten-Kohärenzen, aus denen schließlich die NMR-Signale der koppelnden 13C-Kerne hervorgehen. Dieser Beitrag erläutert das Prinzip der Doppelquanten-Kohärenz, bringt zahlreiche Anwendungsbeispiele aus dem Repertoire des präparativ orientierten Organikers und aus dem des Naturstoffchemikers, einige Beispiele aus dem Gebiet der Biosynthese und weist auf die Möglichkeit hin, auch andere Kerne als 13C mit INADEQUATE-NMR-Spektroskopie zu untersuchen.
References
- 1 H. O. Kalinowski, S. Berger, S. Braun: 13C-NMR-Spektroskopie, Thieme, Stuttgart 1984, S. 493.
- 2 V. Wray, Prog. Nucl. Magn. Reson. Spectrosc. 13 (1979) 177.
- 3
Zusammenfassung von C,C-Spin-Spin-Kopplungskonstanten, ermittelt durch biogenetische Studien:
P. E. Hansen,
Annu. Rep. NMR Spectrosc.
11
(1981)
65;
10.1016/S0066-4103(08)60409-3 Google ScholarV. Wray, P. E. Hansen, Annu. Rep. NMR Spectrosc. 11 (1981) 99.10.1016/S0066-4103(08)60410-X Google Scholar
- 4 R. M. Horak, P. S. Steyn, R. Vleggaar, Magn. Reson. Chem. 23 (1985) 995.
- 5 K. Kamienska-Trela, R. Machinek (Göttingen), persönliche Mitteilung; vgl. auch K. Kamienska-Trela, Z. Biedrzycka, R. Machinek, B. Knierim, W. Lüttke, Org. Magn. Reson. 22 (1984) 317.
- 6 S. J. Gould, J. Am. Chem. Soc. 104 (1982) 343.
- 7 T. Loerzer, R. Machinek, W. Lüttke, L. H. Franz, K.-D. Malsch, G. Maier, Angew. Chem. 95 (1983) 914; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 22 (1983) 878.
- 8(a) A. Neszmelyi, G. Lukacs, J. Am. Chem. Soc. 104 (1982) 5342; (b) J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1981, 1275.
- 9 F. Wehrli, T. Wirthlin: Interpretation of Carbon-13-NMR-Spectra, Heyden, London 1976, S. 121.
- 10 Bestimmung von 1J(C,C)-Werten durch CW-NMR-Spektroskopie: F. J. Weigert, J. D. Roberts, J. Am. Chem. Soc. 94 (1972) 6021.
- 11 D. Döpp, H. Libera (Duisburg), persönliche Mitteilung.
- 12 J. Buddrus, H. Bauer, unveröffentlicht.
- 13 A. Bax, R. Freeman, S. P. Kempsell, J. Am. Chem. Soc. 102 (1980) 4849; A. Bax, R. Freeman, T. A. Frenkiel, J. Am. Chem. Soc. 103 (1981) 2102.
- 14 W. P. Aue, E. Bartholdi, R. R. Ernst, J. Chem. Phys. 64 (1976) 2229.
- 15 A. Wokaun, R. R. Ernst, Chem. Phys. Lett. 52 (1977) 407.
- 16 G. Bodenhausen, Prog. Nucl. Magn. Reson. Spectrosc. 14 (1981) 137.
- 17 L. Braunschweiler, G. Bodenhausen, R. R. Ernst, Mol. Phys. 48 (1983) 535.
- 18 O. W. Sørensen, G. W. Eich, M. H. Levitt, G. Bodenhausen, R. R. Ernst, Prog. Nucl. Magn. Reson. Spectrosc. 16 (1983) 163.
- 19 R. Benn, H. Günther, Angew. Chem. 95 (1983) 381; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 22 (1983) 350.
- 20 H. J. Gais, K. L. Lukas, Angew. Chem. 96 (1984) 140; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 23 (1984) 142.
- 21 W. Amman, R. Richards, T. Wirthlin, J. Magn. Reson. 45 (1981) 270.
- 22 K. Roth, R. Richarz, Nachr. Chem. Tech. Lab. 30 (1982) 1015.
- 23 V. Jäger, W. Kühn, J. Buddrus, Tetrahedron Lett. 27 (1986) 2587.
- 24(a) L. Müller, J. Magn. Reson. 59 (1984) 326; (b) L. Müller, A. Pardi, J. Am. Chem. Soc. 107 (1985) 3484.
- 25 A. A. Maudsley, R. R. Ernst, Chem. Phys. Lett. 50 (1977) 368.
- 26 G. Eich, G. Bodenhausen, R. R. Ernst, J. Am. Chem. Soc. 104 (1982) 3731; P. H. Bolton, G. Bodenhausen, Chem. Phys. Lett. 89 (1982) 139; H. Kessler, M. Berndt, H. Kogler, J. Zarbock, O. W. Sørensen, G. Bodenhausen, R. R. Ernst, J. Am. Chem. Soc. 105 (1983) 6944.
- 27 H. Kessler, C. Griesinger, J. Zarbock, H. R. Loosli, J. Magn. Reson. 57 (1984) 331; H. Kessler, C. Griesinger, J. Lautz, Angew. Chem. 96 (1984) 434; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 23 (1984) 444.
- 28 H. Kessler, W. Bermel, C. Griesinger, J. Magn. Reson. 62 (1985) 573; H. Kessler, W. Bermel, C. Griesinger, P. Hertl, E. Streich, A. Rieker, J. Org. Chem. 51 (1986) 596.
- 29 A. Bax: Two-Dimensional Nuclear Magnetic Resonance in Liquids, Reidel, Dordrecht 1982a) S. 159, b) S. 140, c) Anhang 1 (einige Vorzeichen daraus wurden geändert).
- 30 A. Bax, R. Freeman, J. Magn. Reson. 41 (1980) 507.
- 31 M. H. Levitt, R. R. Ernst, Mol. Phys. 50 (1983) 1109.
- 32 M. H. Levitt, Prog. Nucl. Magn. Reson. Spectrosc. 18 (1986) 61.
- 33 K. V. Schenker, W. von Philipsborn, J. Magn. Reson. 66 (1986) 219.
- 34 R. R. Ernst, R. E. Morgan, Mol. Phys. 26 (1973) 49.
- 35 H. Kluge, Dissertation, Universität Braunschweig 1984.
- 36 R. Freeman, T. A. Frenkiel, M. B. Rubin, J. Am. Chem. Soc. 104 (1982) 5545.
- 37 R. Benn, J. Magn. Reson. 55 (1983) 460.
- 38 O. W. Sørensen, U. B. Sørensen, H. J. Jakobsen, J. Magn. Reson. 59 (1984) 332; U. B. Sørensen, H. J. Jakobsen, O. W. Sørensen, J. Magn. Reson. 61 (1985) 382; P. E. Hansen, A. Lycka, Magn. Reson. Chem. 24 (1986) 772.
- 39 P. Schmitt, H. Günther, J. Magn. Reson. 52 (1983) 497.
- 40 P. J. Hore, E. R. P. Zuiderweg, K. Nicolay, K. Dijkstra, R. Kaptein, J. Am. Chem. Soc. 104 (1982) 4286.
- 41 A. D. Bain, D. W. Hughes, J. M. Loddington, R. A. Bell, J. Magn. Reson. 58 (1984) 490.
- 42 S. R. Johns, R. I. Willing, Magn. Reson. Chem. 23 (1985) 16.
- 43 A. Bax, R. Freeman, T. A. Frenkiel, M. H. Levitt, J. Magn. Reson. 43 (1981) 478.
- 44 T. H. Mareci, R. Freeman, J. Magn. Reson. 48 (1982) 158.
- 45 D. Piveteau, M. A. Delsuc, E. Guittet, J. Y. Lallemand, Magn. Reson. Chem. 23 (1985) 127.
- 46 D. L. Turner, Mol. Phys. 44 (1982) 1051; J. Magn. Reson. 49 (1982) 175; J. Magn. Reson. 53 (1983) 259.
- 47 A. Bax, T. H. Mareci, J. Magn. Reson. 53 (1983) 360.
- 48 D. L. Turner, J. Magn. Reson. 58 (1984) 500.
- 49 O. W. Sørensen, R. Freeman, T. A. Frenkiel, T. H. Mareci, R. Schuck, J. Magn. Reson. 46 (1982) 180.
- 50 S. W. Sparks, P. D. Ellis, J. Magn. Reson. 62 (1985) 1.
- 51(a) P. J. Keller, K. E. Vogele, J. Magn. Reson. 68 (1986) 389; (b) P. H. Bolton, J. Magn. Reson. 68 (1986) 180.
- 52(a) D. M. Doddrell, W. Brooks, J. Field, J. Magn. Reson. 55 (1983) 481; (b) P. E. Hansen, Annu. Rep. NMR Spectrosc. 14 (1983) 181.
- 53 W. Kreiser, V. Rüschenbaum, H. Bauer, J. Buddrus, Helv. Chim. Acta 67 (1984) 2231.
- 54 C. J. Unkefer, W. L. Earl, J. Magn. Reson. 61 (1985) 343.
- 55 M. L. Martin, G. J. Martin, J. J. Delpuech: Practical NMR Spectroscopy, Heyden, London 1980.
- 56 F. Bohlmann, C. Zdero, Phytochemistry 18 (1979) 1747.
- 57 L. A. Paquette, R. A. Galemmo, J. P. Springer, J. Am. Chem. Soc. 105 (1983) 6976.
- 58 T. Tsunoda, Y. Kabasawa, S. Ito, Tetrahedron Lett. 25 (1984) 773.
- 59 L. H. Zalkow, R. N. Harris III, D. Van Derveer, J. A. Bertrand, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1977, 456; L. H. Zalkow, R. N. Harris III, D. J. Van Derveer, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1978, 420.
- 60 F. Bohlmann, N. Le Van, J. Pickardt, Chem. Ber. 110 (1977) 3777.
- 61 R. A. Komoroski, E. C. Gregg, J. P. Shockcor, J. M. Geckle, Magn. Reson. Chem. 24 (1986) 534.
- 62 A. J. Ragauskas, J. B. Stothers, Can. J. Chem. 63 (1985) 1250.
- 63 A. C. Pinto, W. S. Garcez, W. E. Hull, A. Neszmelyi, G. Lukacs, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1983, 464.
- 64 A. C. Pinto, S. K. DoPrado, R. B. Filho, W. E. Hull, A. Neszmelyi, G. Lukacs, Tetrahedron Lett. 23 (1982) 5267.
- 65 R. Jacquesy, C. Narbonne, W. E. Hull, A. Neszmelyi, G. Lukacs, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1982, 409.
- 66 A. C. Pinto, M. L. A. Gonçalves, R. B. Filho, A. Neszmelyi, G. Lukacs, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1982, 293.
- 67 V. V. Krishnamurthy, J. G. Shih, G. A. Olah, J. Org. Chem. 50 (1985) 3005.
- 68 L. Fitjer, D. Wehle, H. Bauer, J. Buddrus, unveröffentlicht.
- 69 S. Carmely, Y. Kashman, J. Org. Chem. 51 (1986) 784.
- 70 J. D. McChesney, E. R. Silveira, A. A. Craveico, J. N. Shoolery, J. Org. Chem. 49 (1984) 5154.
- 71 F. J. Schmitz, S. K. Agarwal, S. P. Gunasekera, P. G. Schmidt, J. N. Shoolery, J. Am. Chem. Soc. 105 (1983) 4835.
- 72 E. Guittet, S. A. Julia, G. Linstrumelle, R. Lorne, Tetrahedron 40 (1984) 4267.
- 73 N. S. Bhacca, M. F. Balandrin, A. D. Kinghorn, T. A. Frenkiel, R. Freeman, G. A. Morris, J. Am. Chem. Soc. 105 (1983) 2538.
- 74 H. Gotthardt, H. G. Kinzelmann, J. Buddrus, Chem. Ber. 119 (1986) 2317.
- 75(a) H. Gotthardt, R. Jung, Chem. Ber. 118 (1985) 3438; (b) J. Buddrus, H. Bauer, H. Gotthardt, R. Jung, Angew. Chem. 95 (1983) 565; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 22 (1983) 548.
- 76 H. Bauer, J. Buddrus, W. Auf der Heyde, W. Kimpenhaus, Chem. Ber. 119 (1986) 1890.
- 77 G. E. Hawkes, R. A. Smith, J. D. Roberts, J. Org. Chem. 39 (1974) 1276.
- 78 H. Ziffer, I. W. Levin, J. Org. Chem. 34 (1969) 4056.
- 79 W. Metzner, D. Wendisch, Justus Liebigs Ann. Chem. 730 (1969) 111.
- 80 H. Ulrich, D. V. Rao, F. A. Stuber, A. A. R. Sayigh, J. Org. Chem. 35 (1970) 1121.
- 81 H. Gotthardt, R. Jung (Wuppertal), persönliche Mitteilung.
- 82 G. O. Schenck, W. Hartmann, S.-P. Mannsfeld, W. Metzner, C. H. Krauch, Chem. Ber. 95 (1962) 1642.
- 83 D. Rabinovich, G. M. J. Schmidt, J. Chem. Soc. B 1967, 144.
- 84 H. Ziffer, J. R. Williams, J. Org. Chem. 33 (1968) 920.
- 85 S. L. Platt, F. Sauriol, A. S. Perlin, Carbohydr. Res. 107 (1982) C1.
- 86 S. Rajan, H. Tsou, P. C. Mowery, M. W. Bullock, G. W. Stockton, J. Antibiot. 37 (1984) 1495.
- 87 P. Joseph-Nathan, R. L. Santillan, P. Schmitt, H. Günther, Org. Magn. Reson. 22 (1984) 450.
- 88 T. Kikuchi, S. Kadota, S. Matsuda, H. Suehara, Tetrahedron Lett. 25 (1984) 2565.
- 89 G. Buchbauer, A. Fischlmayr, E. Haslinger, W. Robin, H. Völlenkle, C. Wessmann, Monatsh. Chem. 115 (1984) 739.
- 90 M. J. Musmar, M. R. Willcott, G. E. Martin, R. T. Gampe, M. Iwao, M. L. Lee, R. E. Hurd, LeRoy F. Johnson, R. N. Castle, J. Heterocycl. Chem. 20 (1983) 1661.
- 91 J. A. Robinson, D. L. Turner, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1982, 148.
- 92 A. Neszmelyi, G. Lukacs, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1981, 999.
- 93 A. Neszmelyi, W. E. Hull, G. Lukacs, Tetrahedron Lett. 23 (1982) 5071.
- 94 W. Ammann, R. Richarz, T. Wirthlin, D. Wendisch, Org. Magn. Reson. 20 (1982) 260.
- 95 C. Kruk, A. W. H. Jans, J. Lugtenburg, Magn. Reson. Chem. 23 (1985) 267.
- 96 D. H. Welti, Magn. Reson. Chem. 23 (1985) 872.
- 97 K. Frei, H. J. Bernstein, J. Chem. Phys. 38 (1963) 1216.
- 98 V. V. Krishnamurthy, P. S. Iyer, G. A. Olah, J. Org. Chem. 48 (1983) 3373.
- 99 M. Stöcker, Monatsh. Chem. 113 (1982) 1415.
- 100 P. E. Hansen, U. K. Poulsen, A. Berg, Org. Magn. Reson. 12 (1979) 43.
- 101 S. Berger, Org. Magn. Reson. 22 (1984) 47.
- 102 S. Berger, K. Zeller, J. Org. Chem. 49 (1984) 3725.
- 103 J. L. Marshall, L. G. Faehl, R. Kattner, Org. Magn. Reson. 12 (1979) 163.
- 104 M. Klessinger, H. von Megen, K. Wilhelm, Chem. Ber. 115 (1982) 50.
- 105 V. V. Krishnamurthy, G. K. Surya Prakash, P. S. Iyer, G. A. Olah, J. Am. Chem. Soc. 107 (1985) 5015.
- 106 Übersicht: A. G. McInnes, J. L. C. Wright, Acc. Chem. Res. 8 (1975) 313.
- 107 C. P. Gorst-Allman, K. G. R. Pachler, P. S. Steyn, P. L. Wessel, B. De Scott, J. Chem. Soc. Perkin Trans. 1 1977, 2181.
- 108 W. A. Ayer, S. P. Lee, T. T. Nakashima, Can. J. Chem. 57 (1979) 3338.
- 109 H. Seto, T. Sato, H. Yomehara, J. Am. Chem. Soc. 95 (1973) 8461.
- 110 H. Seto, M. Tanabe, Tetrahedron Lett. 1974, 651.
- 111 S. Omura, A. Nakagawa, Y. Tanaka, J. Org. Chem. 47 (1982) 5413.
- 112 R. N. Moore, G. Bigam, J. K. Chan, A. M. Hogg, T. T. Nakashima, J. C. Vederas, J. Am. Chem. Soc. 107 (1985) 3694.
- 113 E. Guittet, J. Y. Lallemand, Tetrahedron Lett. 26 (1985) 2671.
- 114 J. M. Bulsing, E. D. Laue, F. J. Leeper, J. Staunton, D. H. Davies, G. A. F. Ritchie, A. Davies, A. B. Davies, R. P. Mabelis, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1984, 1301.
- 115 M. Ubukata, J. Uzawa, K. Isono, J. Am. Chem. Soc. 106 (1984) 2213.
- 116 S. Seo, A. Uomori, Y. Yoshimura, K. Takeda, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1984, 1174.
- 117 E. Mackenzie, R. L. Baxter, A. I. Scott, P. E. Fagerness, J. Chem. Soc. Chem. Commun. 1982, 145.
- 118 P. J. Keller, Q. Le Van, A. Bacher, Tetrahedron 39 (1983) 3471.
- 119(a) G. T. Carter, A. A. Fantini, J. C. James, D. B. Borders, R. J. White, Tetrahedron Lett. 25 (1984) 255; (b) M. S. Lee, D. J. Repeta, K. Nakanishi, M. G. Zagorski, J. Am. Chem. Soc. 108 (1986) 7855.
- 120 C. Brevard, R. Schimpf, G. Tourne, C. M. Tourne, J. Am. Chem. Soc. 105 (1983) 7059.
- 121 P. J. Domaille, J. Am. Chem. Soc. 106 (1984) 7677.
- 122 T. H. Mareci, R. Freeman, J. Magn. Reson. 51 (1983) 531.
- 123 R. Rösch, K. H. Gross, Z. Naturforsch. C39 (1984) 738.
- 124 S. W. Fesik, T. J. Perun, A. M. Thomas, Magn. Reson. Chem. 23 (1985) 645.
- 125 G. M. Martin, R. Sanduja, M. Alam, J. Org. Chem. 50 (1985) 2383.
- 126 H. Bauer, J. Buddrus, W. Auf der Heyde, W. Kimpenhaus, Angew. Chem. 97 (1985) 860; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 24 (1985) 854.
- 127 T. Nishida, C. R. Enzell, G. A. Morris, Magn. Reson. Chem. 24 (1986) 179.
- 128(a) J. Marshall: Carbon-Carbon and Carbon-Proton NMR Couplings: Applications to Organic Stereochemistry and Conformational Analysis (Methods in Stereochemical Analysis Vol. 2), Verlag Chemie Int., Deerfield Beach, FL, USA 1982. (b) G. Müller, J. Schmiedl, E. Schneider, G. Wörner, A. I. Scott, H. J. Williams, P. J. Santander, N. J. Stolowich, P. E. Fagerness, N. E. Mackenzie, J. Am. Chem. Soc. 108 (1986) 7875.
- 129 S. Schäublin, A. Höhener, R. R. Ernst, J. Magn. Reson. 13 (1974) 196.
- 130 R. M. Lynden-Bell, J. M. Bulsing, D. M. Doddrell, J. Magn. Reson. 55 (1983) 128.
Citing Literature
This is the
German version
of Angewandte Chemie.
Note for articles published since 1962:
Do not cite this version alone.
Take me to the International Edition version with citable page numbers, DOI, and citation export.
We apologize for the inconvenience.