Enhancing trauma care in Ukraine amid conflict: A successful implementation of the modified advanced trauma life support course in an active war zone
Corresponding Author
Ali Dzhemiliev
Division of General and Gastrointestinal Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Center for Surgery and Public Health, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Correspondence
Ali Dzhemiliev, Division of General and Gastrointestinal Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, 230 Gerry Rd, Boston, MA 02467, USA.
Email: [email protected]
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorBeck Lienau
Division of Trauma, Burns, Surgical Critical Care and Emergency General Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorNelya Melnitchouk
Division of General and Gastrointestinal Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Center for Surgery and Public Health, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Funding acquisition, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorAlexis Schmid
Global Health Program, Boston Children's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorGideon Loevinsohn
Department of Emergency Medicine, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Writing - original draft
Search for more papers by this authorOleksii Lopatniuk
International Medical Corps, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Supervision, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorNoah Carton-Rossen
Harvard School of Public Health, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Supervision, Visualization, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorMeaghan Sydlowski
International Medical Corps, Los Angeles, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorAnton Darnytskyi
International Medical Corps, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Supervision, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorKathleen Murray
Emergency Health Systems, Harvard Humanitarian Initiative, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorOlha Kushner
International Medical Corps, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Resources, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorJonathan Strong
Department of Emergency Medicine, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Formal analysis, Investigation, Methodology, Resources, Supervision, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorLindsey Martin
Global Disaster Response and Humanitarian Action, Massachusetts General Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Visualization, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorJaved Ali
International Medical Corps, Los Angeles, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Writing - original draft
Search for more papers by this authorJohn Roberts
International Medical Corps, Los Angeles, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorDavid Mooney
Trauma Center, Department of Surgery, Boston Children's Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Investigation, Methodology, Project administration, Software, Validation, Writing - original draft
Search for more papers by this authorBeth Hochman
Division of Acute Care Surgery, Department of Surgery at NYU Grossman School of Medicine, New York, New York, USA
Contribution: Conceptualization, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorMike Owens
Emergency Medicine, Naval Medical Center Portsmouth, Portsmouth, Virginia, USA
Contribution: Conceptualization, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Validation, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorFeroze Sidhwa
Department of Surgery, San Joaquin General Hospital, French Camp, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorIvan Rudas
V. N. Karazin Kharkiv National University, Kharkiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Funding acquisition, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorVladyslav Hvozd
V. N. Karazin Kharkiv National University, Kharkiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorSusanna Aksenkova
V. N. Karazin Kharkiv National University, Kharkiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorOleg V. Mazurenko
Shupyk National Healthcare University of Ukraine, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorKyrylo Kliukach
Dnipro Regional Center of Emergency and Disaster Medicine, Dnipro, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorSean M. Kivlehan
Department of Emergency Medicine, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Emergency Health Systems, Harvard Humanitarian Initiative, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Funding acquisition, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Validation, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorGeoffrey A. Anderson
Center for Surgery and Public Health, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Division of Trauma, Burns, Surgical Critical Care and Emergency General Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Funding acquisition, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorCorresponding Author
Ali Dzhemiliev
Division of General and Gastrointestinal Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Center for Surgery and Public Health, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Correspondence
Ali Dzhemiliev, Division of General and Gastrointestinal Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, 230 Gerry Rd, Boston, MA 02467, USA.
Email: [email protected]
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorBeck Lienau
Division of Trauma, Burns, Surgical Critical Care and Emergency General Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorNelya Melnitchouk
Division of General and Gastrointestinal Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Center for Surgery and Public Health, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Funding acquisition, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorAlexis Schmid
Global Health Program, Boston Children's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorGideon Loevinsohn
Department of Emergency Medicine, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Writing - original draft
Search for more papers by this authorOleksii Lopatniuk
International Medical Corps, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Supervision, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorNoah Carton-Rossen
Harvard School of Public Health, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Supervision, Visualization, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorMeaghan Sydlowski
International Medical Corps, Los Angeles, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorAnton Darnytskyi
International Medical Corps, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Supervision, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorKathleen Murray
Emergency Health Systems, Harvard Humanitarian Initiative, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorOlha Kushner
International Medical Corps, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Resources, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorJonathan Strong
Department of Emergency Medicine, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Formal analysis, Investigation, Methodology, Resources, Supervision, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorLindsey Martin
Global Disaster Response and Humanitarian Action, Massachusetts General Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Visualization, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorJaved Ali
International Medical Corps, Los Angeles, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Validation, Writing - original draft
Search for more papers by this authorJohn Roberts
International Medical Corps, Los Angeles, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorDavid Mooney
Trauma Center, Department of Surgery, Boston Children's Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Investigation, Methodology, Project administration, Software, Validation, Writing - original draft
Search for more papers by this authorBeth Hochman
Division of Acute Care Surgery, Department of Surgery at NYU Grossman School of Medicine, New York, New York, USA
Contribution: Conceptualization, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorMike Owens
Emergency Medicine, Naval Medical Center Portsmouth, Portsmouth, Virginia, USA
Contribution: Conceptualization, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Validation, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorFeroze Sidhwa
Department of Surgery, San Joaquin General Hospital, French Camp, California, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorIvan Rudas
V. N. Karazin Kharkiv National University, Kharkiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Funding acquisition, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorVladyslav Hvozd
V. N. Karazin Kharkiv National University, Kharkiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorSusanna Aksenkova
V. N. Karazin Kharkiv National University, Kharkiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft
Search for more papers by this authorOleg V. Mazurenko
Shupyk National Healthcare University of Ukraine, Kyiv, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Project administration, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorKyrylo Kliukach
Dnipro Regional Center of Emergency and Disaster Medicine, Dnipro, Ukraine
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Methodology, Resources, Software, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorSean M. Kivlehan
Department of Emergency Medicine, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Emergency Health Systems, Harvard Humanitarian Initiative, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Funding acquisition, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Validation, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorGeoffrey A. Anderson
Center for Surgery and Public Health, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA
Division of Trauma, Burns, Surgical Critical Care and Emergency General Surgery, Department of Surgery, Brigham and Women's Hospital, Boston, Massachusetts, USA
Contribution: Conceptualization, Data curation, Formal analysis, Funding acquisition, Investigation, Methodology, Project administration, Resources, Software, Supervision, Validation, Visualization, Writing - original draft, Writing - review & editing
Search for more papers by this authorAli Dzhemiliev and Beck Lienau both the authors contributed equally to this work.
Abstract
Background
Following the 2022 Russian invasion, Ukraine's healthcare system suffered extensive damage, with over 1000 medical facilities destroyed, exacerbating the trauma care crisis. The absence of standardized trauma training left Ukrainian healthcare providers ill-equipped to manage the surge in trauma cases amid conflict. To bridge this gap, we implemented advanced trauma life support (ATLS) courses in Ukraine amid active warfare, aiming to enhance trauma care expertise among healthcare professionals.
Methods
A consortium, including the International Medical Corps, Harvard Humanitarian Initiative, and others, responded to a request from the Ukrainian Ministry of Health. The ATLS curriculum, translated into Ukrainian, guided the training, with US-based instructors sent to Ukraine for teaching. Despite logistical challenges, such as missile attacks and curfews, the courses ran in multiple Ukrainian cities over 3 months. Course effectiveness was evaluated through pre- and post-course knowledge tests, self-efficacy surveys, and satisfaction assessments.
Results
Ten ATLS courses trained 213 Ukrainian healthcare providers across five deployments. Significant improvements in knowledge scores (p < 0.05) and enhanced self-reported confidence in trauma management were observed. Notably, no casualties were reported among instructors or students, highlighting program safety despite security challenges.
Conclusions
Our study demonstrates successful ATLS course implementation in an active war zone, filling a critical gap in trauma education in Ukraine. Despite challenges, the program significantly enhanced participants' trauma care knowledge and confidence. Collaboration between international and local partners was pivotal. This model can serve as a valuable framework for trauma education globally, improving outcomes in conflict zones and resource-limited settings.
CONFLICT OF INTEREST STATEMENT
The authors confirm there are no financial or other conflicts of interest.
Supporting Information
Filename | Description |
---|---|
wjs12362-sup-0001-table_s1.pdf98.4 KB | Table S1 |
Please note: The publisher is not responsible for the content or functionality of any supporting information supplied by the authors. Any queries (other than missing content) should be directed to the corresponding author for the article.
REFERENCES
- 1 Ukraine Population (2023) - Worldometer.” Accessed: Nov. 15, 2023. [Online]. Available: https://www.worldometers.info/world-population/ukraine-population/
- 2Baker, M. S., J. Baker, and F. M. Burkle, Jr. 2023. “Russia’s Hybrid Warfare in Ukraine Threatens Both Healthcare and Health Protections provided by International Law.” Ann Glob Health 89(1). https://doi.org/10.5334/AOGH.4022.
10.5334/AOGH.4022 Google Scholar
- 3 WHO records more than 1000 attacks on health care in Ukraine over the past 15 months of full-scale war.” Accessed: Oct. 06, 2023. [Online]. Available: https://www.who.int/europe/news/item/30-05-2023-who-records-1-000th-attack-on-health-care-in-ukraine-over-the-past-15-months-of-full-scale-war
- 4 Ukraine: civilian casualty update 18 April 2023 | OHCHR.” Accessed: May 16, 2023. [Online]. Available: https://www.ohchr.org/en/news/2023/04/ukraine-civilian-casualty-update-18-april-2023
- 5 Civilian Deaths In Ukraine War Top 10,000, UN Says | United Nations in Ukraine.” Accessed: Feb. 10, 2024. [Online]. Available: https://ukraine.un.org/en/253322-civilian-deaths-ukraine-war-top-10000-un-says
- 6 Advanced Trauma Life Support | ACS.” Accessed: Nov. 15, 2023. [Online]. Available: https://www.facs.org/quality-programs/trauma/education/advanced-trauma-life-support/?page=1
- 7 Про затвердження примірних прог… | від 14.07.2022 № 1219.” Accessed: May 20, 2023. [Online]. Available: https://zakon.rada.gov.ua/rada/show/v1219282-22#Text
- 8Dzhemiliev, A., D. Kizub, V. M. Welten, G. Shabat, I. Huivaniuk, S. Bielichenko, S. Semeniv, et al. Jul. 2023. “Patient Care and Surgical Training during Armed Conflict: Experiences and Perspectives of Surgical Residents in Ukraine.” Annals of Surgery 278(1): 19–21. https://doi.org/10.1097/SLA.0000000000005873.
- 9Dzhemiliev, A., M. Antoniv, I. Huivaniuk, D. Kizub, A. J. Reich, M. Kochis, A. Prystaia, et al. 2024. “Strengths and Opportunities for Improvement in Surgical Education in Ukraine: A Qualitative Study.” World Journal of Surgery 48(8): 1811–1819. https://doi.org/10.1002/WJS.12262.
- 10Kurdin, A., A. Caines, D. Boone, and A. Furey. Mar. 2018. “TEAM: A Low-Cost Alternative to ATLS for Providing Trauma Care Teaching in Haiti.” Journal of Surgical Education 75(2): 377–382. https://doi.org/10.1016/J.JSURG.2017.08.010.
- 11Elzinga, K., and K. C. Chung. 2019. “Treating Hand Trauma in Low-Resource Setting: A Challenge for Low- and Middle-Income Countries.” Hand Clinics 35(4): 479–486. https://doi.org/10.1016/J.HCL.2019.07.012.
- 12Choi, S., J. Kim, J. Heo, D. T. N. Nguyen, S. H. Nguyen, and W.-H. Kim. 2020. “Outcomes of Trauma Education Workshop in Vietnam: Improving Diagnostic and Surgical Skills.” BMC Medical Education 20(1): 267. https://doi.org/10.1186/S12909-020-02195-1.
- 13Anderson, G. A., P. Kayima, L. Ilcisin, N. P. Benitez, K. H. Albutt, S. M. Briggs, and D. Nehra. Sep. 2018. “Development of a Comprehensive Trauma Training Curriculum for the Resource-Limited Environment.” Journal of Surgical Education 75(5): 1317–1324. https://doi.org/10.1016/J.JSURG.2018.02.014.
- 14 Про затвердження Правил перетинан… | від 27.01.1995 № 57.” Accessed: May 20, 2023. [Online]. Available: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/57-95-%D0%BF#n11
- 15 Про введення воєнного стану … | від 24.02.2022 № 64/2022.” Accessed: May 20, 2023. [Online]. Available: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/64/2022#Text
- 16Erickson, T. B., D. Harvin, A. Schmid, G. Loevinsohn, A. Poriechna, O. Martyshyn, K. Kliukach, M. Sydlowski, J. Strong, and S. M. Kivlehan. May 2023. “Evaluation of Chemical, Biological, Radiological, Nuclear Explosive (CBRNE) Knowledge Change and Skills Confidence Among Front-Line Providers during the Russia-Ukraine War.” Disaster Medicine and Public Health Preparedness 17(23): e387. https://doi.org/10.1017/DMP.2023.52.
- 17 Annual report 2022 - GMKA - Global Medical Knowledge Alliance.” Accessed: May 16, 2023. [Online]. Available: https://gmka.org/report/
- 18 Visit Ukraine - Curfew in the regions of Ukraine (updated).” Accessed: Jun. 03, 2023. [Online]. Available: https://visitukraine.today/blog/97/curfew-in-the-regions-of-ukraine-updated
- 19Proctor, E., H. Silmere, R. Raghavan, P. Hovmand, G. Aarons, A. Bunger, R. Griffey, and M. Hensley. 2011. “Outcomes for Implementation Research: Conceptual Distinctions, Measurement Challenges, and Research Agenda.” Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research 38(2): 65–76. https://doi.org/10.1007/S10488-010-0319-7.
- 20Hardcastle, T. C., A. Gyedu, G. M. Doherty, and S. M. Wren. 2024. “Editorial Commentary and Call for Papers—Humanitarian Surgery in Conflict Zones.” World Journal of Surgery 48(3): 507–508. https://doi.org/10.1002/WJS.12119.
- 21 What is The Kirkpatrick Model? / Kirkpatrick.” Accessed: Nov. 15, 2023. [Online]. Available: https://www.kirkpatrickpartners.com/the-kirkpatrick-model/
- 22 У світ вийшов український переклад посібника ATLS - GMKA - Global Medical Knowledge Alliance.” Accessed: Nov. 15, 2023. [Online]. Available: https://gmka.org/uk/news/u-svit-vijshov-ukrayinskij-pereklad-posibnika-atls/
- 23 ATLS: Усі розділи (PDF) ATLS – посібник по лікуванню травми - GMKA - Global Medical Knowledge Alliance.” Accessed: Jul. 16, 2024. [Online]. Available: https://gmka.org/uk/atls-usi-rozdily-pdf/