Sleep and Diabetes
Sonya Deschênes
School of Psychology, University College Dublin, Dublin, Ireland
Search for more papers by this authorAmy McInerney
School of Psychology, University College Dublin, Dublin, Ireland
Search for more papers by this authorNorbert Schmitz
Department of Psychiatry, McGill University, Montreal, Canada
Douglas Mental Health University Institute, Montreal, Canada
Department of Population-Based Medicine, University of Tübingen, Tübingen, Germany
Search for more papers by this authorSonya Deschênes
School of Psychology, University College Dublin, Dublin, Ireland
Search for more papers by this authorAmy McInerney
School of Psychology, University College Dublin, Dublin, Ireland
Search for more papers by this authorNorbert Schmitz
Department of Psychiatry, McGill University, Montreal, Canada
Douglas Mental Health University Institute, Montreal, Canada
Department of Population-Based Medicine, University of Tübingen, Tübingen, Germany
Search for more papers by this authorRichard I.G. Holt MA, MB BChir, PhD, FRCP, FHEA
Professor in Diabetes & Endocrinology Faculty of Medicine Honorary Consultant Physician
Human Development and Health
University of Southampton, Southampton, UK
Southampton National Institute for Health Research Biomedical Research Centre, University Hospital Southampton NHS Foundation Trust, Southampton, UK
Search for more papers by this authorAllan Flyvbjerg MD, DMSc
Former CEO at Steno Diabetes Center Copenhagen (SDCC) Professor of Clinical Endocrinology
The Capital Region of Denmark
Faculty of Health and Medical Sciences, University of Copenhagen, Copenhagen, Denmark
Search for more papers by this authorSummary
Sleep, a behavioural process that is influenced by circadian, neurohormonal, and homeostatic processes, is critical for optimal functioning and well-being. This chapter discusses common sleep problems and disorders, their relationship with diabetes and diabetes complications, and their associations with diabetes management. One of the ways in which sleep disturbance may be linked to diabetes outcomes is via less effective diabetes self-care behaviours, which are vital for diabetes management and prevention of complications. Diabetes healthcare professionals can screen for sleeping problems using brief questionnaires during routine care appointments. A clearer understanding of the role of obesity and depression in the sleep–diabetes relationship is warranted. Longitudinal studies using objective sleep assessments are needed to clarify the role of sleep in the development of diabetes complications and its interaction with behaviour and mental health comorbidities.
References
- Ly , S. , Pack , A.I. , and Naidoo , N. ( 2018 ). Neurosci. Biobehav. Rev. 87 : 67 – 86 .
- Daan , S. , Beersma , D. , and Borbély , A.A. ( 1984 ). Am. J. Phys. Regul. Integr. Comp. Phys. 246 ( 2 ): R161 – R183 .
- Medic , G. , Wille , M. , and Hemels , M.E. ( 2017 ). Nat. Sci. Sleep 9 : 151 – 161 .
- Lee , M.L. , Howard , M.E. , Horrey , W.J. et al. ( 2016 ). Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 113 ( 1 ): 176 – 181 .
- Watson , N.F. , Badr , M.S. , Belenky , G. et al. ( 2015 ). Sleep 38 ( 6 ): 843 – 844 .
- Palma , J.A. , Urrestarazu , E. , and Iriarte , J. ( 2013 ). Sleep Med. 14 ( 3 ): 229 – 236 .
- Holliday , E.G. , Magee , C.A. , Kritharides , L. et al. ( 2013 ). PLoS One 8 ( 11 ): e82305 .
- Dollman , J. , Ridley , K. , Olds , T. , and Lowe , E. ( 2007 ). Acta Paediatr. 96 ( 7 ): 1011 – 1014 .
- Knutson , K.L. , Van Cauter , E. , Rathouz , P.J. et al. ( 2010 ). Sleep 33 ( 1 ): 37 – 45 .
-
Hoyos , C.
,
Glozier , N.
, and
Marshall , N.S.
(
2015
).
Curr. Sleep Med. Rep.
1
(
4
):
195
–
204
.
10.1007/s40675-015-0024-x Google Scholar
- Matricciani , L. , Bin , Y.S. , Lallukka , T. et al. ( 2017 ). Sleep Health 3 ( 5 ): 317 – 323 .
- Cappuccio , F.P. , D'Elia , L. , Strazzullo , P. , and Miller , M.A. ( 2010 ). Sleep 33 ( 5 ): 585 – 592 .
- Luyster , F.S. , Strollo , P.J. Jr. , Zee , P.C. , and Walsh , J.K. ( 2012 ). Sleep 35 ( 6 ): 727 – 734 .
- Maung , S.C. , El Sara , A. , Chapman , C. et al. ( 2016 ). World J. Nephrol. 5 ( 3 ): 224 – 232 .
- Sateia , M.J. ( 2009 ). Chest 135 ( 5 ): 1370 – 1379 .
- Miller , M.A. and Cappuccio , F.P. ( 2007 ). Curr. Vasc. Pharmacol. 5 ( 2 ): 93 – 102 .
- Van Cauter , E. , Leproult , R. , Spiegel , K. , and Tasali , E. ( 2009 ). Nat. Rev. Endocrinol. 5 ( 5 ): 253 – 261 .
- Siwasaranond , N. , Nimitphong , H. , Manodpitipong , A. et al. ( 2018 ). J. Diab. Res. 2018 : 9269170 .
- Zelman , D.C. , Brandenburg , N.A. , and Gore , M. ( 2006 ). Clin. J. Pain 22 ( 8 ): 681 – 685 .
- Gore , M. , Brandenburg , N.A. , Dukes , E. et al. ( 2005 ). J. Pain Symptom Manag. 30 ( 4 ): 374 – 385 .
- Koyanagi , A. and Stickley , A. ( 2015 ). Sleep 38 ( 12 ): 1875 – 1885 .
- Léger , D. , Poursain , B. , Neubauer , D. , and Uchiyama , M. ( 2008 ). Curr. Med. Res. Opin. 24 ( 1 ): 307 – 317 .
- Buysse , D.J. , Reynolds , C.F. 3rd , Monk , T.H. et al. ( 1989 ). Psychiatry Res. 28 ( 2 ): 193 – 213 .
- Kushida , C.A. , Littner , M.R. , Morgenthaler , T. et al. ( 2005 ). Sleep 28 ( 4 ): 499 – 521 .
-
Whitaker , K.M.
,
Lutsey , P.L.
,
Ogilvie , R.P.
et al. (
2018
).
Sleep
41
(
11
):
10
.
10.1093/sleep/zsy172 Google Scholar
- American Academy of Sleep Medicine ( 2014 ). International Classification of Sleep Disorders , 3e . (ICSD-3). https://learn.aasm.org/Listing/a1341000002XmRvAAK .
- World Health Organization ( 2022 ). International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems , 11e . (ICD-11). https://www.who.int/standards/classifications/classification-of-diseases .
- Morin , C.M. , LeBlanc , M. , Daley , M. et al. ( 2006 ). Sleep Med. 7 ( 2 ): 123 – 130 .
-
American Psychiatric Association
(
2013
).
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5)
,
5e
.
Washington, DC
:
American Psychiatric Publishing
.
10.1176/appi.books.9780890425596 Google Scholar
- Roth , T. ( 2007 ). J. Clin. Sleep Med. 3 ( 5 Suppl ): S7 – S10 .
- Bjorvatn , B. , Waage , S. , and Pallesen , S. ( 2018 ). Sleep Health 4 ( 2 ): 188 – 193 .
- Riemann , D. , Baglioni , C. , Bassetti , C. et al. ( 2017 ). J. Sleep Res. 26 ( 6 ): 675 – 700 .
- Javaheri , S. , Barbe , F. , Campos-Rodriguez , F. et al. ( 2017 ). J. Am. Coll. Cardiol. 69 ( 7 ): 841 – 858 .
- Lyons , O.D. and Bradley , T.D. ( 2015 ). Can. J. Cardiol. 31 ( 7 ): 898 – 908 .
- Franklin , K.A. and Lindberg , E. ( 2015 ). J. Thorac. Dis. 7 ( 8 ): 1311 – 1322 .
- Bixler , E.O. , Vgontzas , A.N. , Ten Have , T. et al. (198). Am. J. Respir. Crit. Care Med. 157 ( 1 ): 144 – 148 .
- Wang , D. , Teichtahl , H. , Drummer , O. et al. ( 2005 ). Chest 128 ( 3 ): 1348 – 1356 .
- Javaheri , S. ( 2005 ). Semin. Respir. Crit. Care Med. 26 ( 1 ): 44 – 55 .
- Ekbom , K. and Ulfberg , J. ( 2009 ). J. Intern. Med. 266 ( 5 ): 419 – 431 .
- Allen , R.P. , Picchietti , D.L. , Garcia-Borreguero , D. et al. ( 2014 ). Sleep Med. 15 ( 8 ): 860 – 873 .
- Theorell-Haglöw , J. , Miller , C.B. , Bartlett , D.J. et al. ( 2018 ). Sleep Med. Rev. 38 : 28 – 38 .
- Earley , C.J. and Silber , M.H. ( 2010 ). Sleep Med. 11 ( 9 ): 807 – 815 .
- Ogilvie , R.P. and Patel , S.R. ( 2018 ). Curr. Diab. Rep. 18 ( 10 ): 11 .
- Hirshkowitz , M. , Whiton , K. , Albert , S.M. et al. ( 2015 ). Sleep Health 1 ( 4 ): 233 – 243 .
- Sheehan , C.M. , Frochen , S.E. , Walsemann , K.M. , and Ailshire , J.A. ( 2019 ). Sleep 42 ( 2 ): zsy221 .
- Chaput , J.-P. , Dutil , C. , Featherstone , R. et al. ( 2020 ). Appl. Physiol. Nutr. Metab. 45 ( 10 ): S232 – S247 .
- McMenamin , T.M. ( 2007 ). Mon. Labor Rev. 130 ( 12 ): 3 – 15 .
- Marcheva , B. , Ramsey , K.M. , Peek , C.B. et al. ( 2013 ). Handb. Exp. Pharmacol. 217 : 127 – 155 .
- Pan , A. , Schernhammer , E.S. , Sun , Q. , and Hu , F.B. ( 2011 ). PLoS Med. 8 ( 12 ): e1001141 .
- Chaput , J.-P. , Dutil , C. , Featherstone , R. et al. ( 2020 ). Appl. Physiol. Nutr. Metab. 45 ( 10 ): S218 – S231 .
- Abbott , S.M. , Weng , J. , Reid , K.J. et al. ( 2019 ). Chest 155 ( 1 ): 60 – 68 .
- Hwangbo , Y. , Kim , W.J. , Chu , M.K. et al. ( 2013 ). Sleep Med. 14 ( 6 ): 549 – 554 .
- Slavish , D.C. , Taylor , D.J. , and Lichstein , K.L. ( 2019 ). Sleep 42 ( 6 ): zsz052 .
- Surani , S. , Brito , V. , Surani , A. , and Ghamande , S. ( 2015 ). World J. Diab. 6 ( 6 ): 868 – 873 .
- Khalil , M. , Power , N. , Graham , E. et al. ( 2020 ). Diab. Res. Clin. Pract. 161 : 108035 .
- Perfect , M.M. ( 2020 ). Nat. Sci. Sleep 12 : 101 – 123 .
- Denic-Roberts , H. , Costacou , T. , and Orchard , T.J. ( 2016 ). Diabetes Res. Clin. Pract. 119 : 1 – 12 .
- van Dijk , M. , Donga , E. , van Dijk , J.G. et al. ( 2011 ). Diabetologia 54 ( 8 ): 1967 – 1976 .
- Rusu , A. , Bala , C. , Ciobanu , D. et al. ( 2019 ). Chronobiol. Int. 36 ( 8 ): 1148 – 1155 .
- Farabi , S.S. , Quinn , L. , Phillips , S. et al. ( 2018 ). J. Cardiovasc. Nurs. 33 ( 4 ): E21 – E25 .
- Borel , A.L. , Pepin , J.L. , Nasse , L. et al. ( 2013 ). Diab. Care 36 ( 10 ): 2902 – 2908 .
- Reutrakul , S. , Thakkinstian , A. , Anothaisintawee , T. et al. ( 2016 ). Sleep Med. 23 : 26 – 45 .
- Martyn-Nemeth , P. , Phillips , S.A. , Mihailescu , D. et al. ( 2018 ). J. Adv. Nurs. 74 ( 10 ): 2373 – 2380 .
-
Banghoej , A.M.
,
Nerild , H.H.
,
Kristensen , P.L.
et al. (
2017
).
J. Diab. Complic.
31
(
1
):
156
–
161
.
10.1016/j.jdiacomp.2016.10.006 Google Scholar
- Guilleminault , C. , Briskin , J.G. , Greenfield , M.S. , and Silvestri , R. ( 1981 ). Sleep 4 ( 3 ): 263 – 278 .
- Skomro , R.P. , Ludwig , S. , Salamon , E. , and Kryger , M.H. ( 2001 ). Sleep Med. 2 ( 5 ): 417 – 422 .
-
Lin , C.L.
,
Chien , W.C.
,
Chung , C.H.
, and
Wu , F.L.
(
2018
).
Diab. Metab. Res. Rev.
34
(
1
):
https://doi.org/10.1002/dmrr.2930
.
10.1002/dmrr.2930 Google Scholar
- Vgontzas , A.N. , Liao , D. , Pejovic , S. et al. ( 2009 ). Diab. Care 32 ( 11 ): 1980 – 1985 .
- Cespedes , E.M. , Dudley , K.A. , Sotres-Alvarez , D. et al. ( 2016 ). J. Diab. 8 ( 3 ): 387 – 397 .
- Cappuccio , F.P. , D'Elia , L. , Strazzullo , P. , and Miller , M.A. ( 2010 ). Diab. Care 33 ( 2 ): 414 – 420 .
- Zhang , Y. , Lin , Y. , Zhang , J. et al. ( 2019 ). Sleep Breath 23 ( 1 ): 349 – 354 .
- Wang , X. , Bi , Y. , Zhang , Q. , and Pan , F. ( 2013 ). Respirology 18 ( 1 ): 140 – 146 .
- Anothaisintawee , T. , Reutrakul , S. , Van Cauter , E. , and Thakkinstian , A. ( 2015 ). Sleep Med. Rev. 30 : 11 – 24 .
- Qie , R. , Zhang , D. , Liu , L. et al. ( 2020 ). J. Diab. 12 ( 6 ): 455 – 464 .
- Aronsohn , R.S. , Whitmore , H. , Van Cauter , E. , and Tasali , E. ( 2010 ). Am. J. Respir. Crit. Care Med. 181 ( 5 ): 507 – 513 .
- Kent , B.D. , Grote , L. , Ryan , S. et al. ( 2014 ). Chest 146 ( 4 ): 982 – 990 .
- Aurora , R.N. and Punjabi , N.M. ( 2007 ). Sleep Med. Clin. 2 ( 2 ): 237 – 250 .
- Ip , M.S. , Lam , B. , Ng , M.M. et al. ( 2002 ). Am. J. Respir. Crit. Care Med. 165 ( 5 ): 670 – 676 .
- Meslier , N. , Gagnadoux , F. , Giraud , P. et al. ( 2003 ). Eur. Respir. J. 22 ( 1 ): 156 – 160 .
- Dempsey , J.A. , Veasey , S.C. , Morgan , B.J. , and O'Donnell , C.P. ( 2010 ). Physiol. Rev. 90 ( 1 ): 47 – 112 .
- Reutrakul , S. and Mokhlesi , B. ( 2017 ). Chest 152 ( 5 ): 1070 – 1086 .
- Gottlieb , D.J. , Punjabi , N.M. , Newman , A.B. et al. ( 2005 ). Arch. Intern. Med. 165 ( 8 ): 863 – 867 .
- Jackson , C.L. , Redline , S. , Kawachi , I. , and Hu , F.B. ( 2013 ). Diab. Care 36 ( 11 ): 3557 – 3565 .
- Wang , T. , Lu , J. , Wang , W. et al. ( 2015 ). Diab. Med. 32 ( 8 ): 1001 – 1007 .
- Buxton , O.M. , Pavlova , M. , Reid , E.W. et al. ( 2010 ). Diabetes 59 ( 9 ): 2126 – 2133 .
- Donga , E. , van Dijk , M. , van Dijk , J.G. et al. ( 2010 ). J. Clin. Endocrinol. Metab. 95 ( 6 ): 2963 – 2968 .
- Pyykkönen , A.-J. , Isomaa , B. , Pesonen , A.-K. et al. ( 2014 ). Ann. Med. 46 ( 5 ): 324 – 329 .
- Rosique-Esteban , N. , Papandreou , C. , Romaguera , D. et al. ( 2018 ). Sleep 41 ( 12 ): https://doi.org/10.1093/sleep/zsy190 .
- Taylor , B.J. , Matthews , K.A. , Hasler , B.P. et al. ( 2016 ). Sleep 39 ( 2 ): 457 – 465 .
- Katon , W.J. ( 2008 ). Am. J. Med. 121 ( 11 ): 8 – 15 .
- Hermanns , N. and Kulzer , B. ( 2008 ). Eur. Endocrinol. 4 ( 2 ): 19 – 22 .
- Tolentino , J.C. and Schmidt , S.L. ( 2018 ). Front. Psych. 9 : 450 .
- Alvaro , P.K. , Roberts , R.M. , and Harris , J.K. ( 2013 ). Sleep 36 ( 7 ): 1059 – 1068 .
- Deschenes , S.S. , Burns , R.J. , Graham , E. , and Schmitz , N. ( 2019 ). Epidemiol. Psychiatr. Sci. 29 : e50 .
- Park , J. and Peters , P.A. ( 2014 ). Health Rep. 25 ( 3 ): 12 – 16 .
- Wang , Y. , Huang , W. , O'Neil , A. et al. ( 2020 ). Diabetologia 63 ( 11 ): 2292 – 2304 .
- Hermans , M.P. , Ahn , S.A. , and Rousseau , M.F. ( 2009 ). Diab. Metab. Syndr. Clin. Res. Rev. 3 ( 1 ): 50 – 54 .
- Hermans , M.P. , Ahn , S.A. , Mahadeb , Y.P. , and Rousseau , M.F. ( 2013 ). Diab. Metab. Res. Rev. 29 ( 3 ): 227 – 234 .
-
Farghaly , S.
,
Sadek , S.H.
,
Abdel-Aal , A.M.
et al. (
2017
).
Egypt. J. Chest Dis. Tuberculosis
66
(
4
):
645
–
649
.
10.1016/j.ejcdt.2017.09.004 Google Scholar
- Gu , X.D. , Luo , X.M. , Wang , X.B. et al. ( 2018 ). Prim. Care Diab. 12 ( 5 ): 460 – 466 .
- Chang , A.C. , Fox , T.P. , Wang , S.T. , and Wu , A.Y. ( 2018 ). Retina 38 ( 11 ): 2197 – 2206 .
- Heng , L.Z. , Comyn , O. , Peto , T. et al. ( 2013 ). Diab. Med. 30 ( 6 ): 640 – 650 .
- Altaf , Q. , Dodson , P. , Ali , A. et al. ( 2013 ). Diab. Med. 30 : E5 – E .
- Chasens , E.R. , Korytkowski , M. , Sereika , S.M. , and Burke , L.E. ( 2013 ). Diab. Educ. 39 ( 1 ): 74 – 82 .
- Alshehri , M.M. , Alenazi , A.M. , Hoover , J.C. et al. ( 2020 ). Acta Diabetol. 57 ( 6 ): 651 – 659 .
- Zhu , B. , Quinn , L. , Kapella , M.C. et al. ( 2018 ). Acta Diabetol. 55 ( 9 ): 963 – 970 .
- Perez , K.M. , Hamburger , E.R. , Lyttle , M. et al. ( 2018 ). Curr. Diab. Rep. 18 ( 2 ): 5 .
- Jaser , S.S. and Ellis , D. ( 2016 ). Health Psychol. Behav. Med. 4 ( 1 ): 49 – 55 .
- McDonough , R.J. , Clements , M.A. , DeLurgio , S.A. , and Patton , S.R. ( 2017 ). Pediatr. Diab. 18 ( 4 ): 262 – 270 .
- Turner , S.L. , Queen , T.L. , Butner , J. et al. ( 2016 ). J. Pediatr. Psychol. 41 ( 6 ): 661 – 669 .
- Tracy , E.L. , Berg , C.A. , Kent De Grey , R.G. et al. ( 2020 ). Ann. Behav. Med. 54 ( 4 ): 249 – 257 .
- Hazen , R.A. , Fehr , K.K. , Fidler , A. et al. ( 2015 ). Diab. Manag. 5 ( 4 ): 257 – 265 .
- Chasens , E.R. , Umlauf , M.G. , and Weaver , T.E. ( 2009 ). Appl. Nurs. Res. 22 ( 3 ): 176 – 182 .
- Zhu , B. , Martyn-Nemeth , P. , Ruggiero , L. et al. ( 2019 ). J. Clin. Nurs. 28 ( 17-18 ): 3200 – 3209 .
- St-Onge , M.P. , Mikic , A. , and Pietrolungo , C.E. ( 2016 ). Adv. Nutr. 7 ( 5 ): 938 – 949 .
- Mesas , A.E. , Hagen , E.W. , and Peppard , P.E. ( 2018 ). Sleep 41 ( 9 ): zsy114 .
- Fernandez-Mendoza , J. , Shea , S. , Vgontzas , A.N. et al. ( 2015 ). J. Sleep Res. 24 ( 4 ): 390 – 398 .
- Lin , E.H. , Katon , W. , Von Korff , M. et al. ( 2004 ). Diab. Care 27 ( 9 ): 2154 – 2160 .
- Gonzalez , J.S. , Peyrot , M. , McCarl , L.A. et al. ( 2008 ). Diab. Care 31 ( 12 ): 2398 – 2403 .
- Naicker , K. , Øverland , S. , Johnson , J.A. et al. ( 2017 ). Psychoneuroendocrinology 84 : 116 – 123 .
- Knutson , K.L. , Spiegel , K. , Penev , P. , and Van Cauter , E. ( 2007 ). Sleep Med. Rev. 11 ( 3 ): 163 – 178 .
- Pan , A. , Keum , N. , Okereke , O.I. et al. ( 2012 ). Diab. Care 35 ( 5 ): 1171 – 1180 .
- Yu , L. , Buysse , D.J. , Germain , A. et al. ( 2011 ). Behav. Sleep Med. 10 ( 1 ): 6 – 24 .