Stofftrennung durch Chromatographie an porösen Gelen†
Dr. H. Determann
Institut Für Organische Chemie Der Universität Frankfurt (Main)
Search for more papers by this authorDr. H. Determann
Institut Für Organische Chemie Der Universität Frankfurt (Main)
Search for more papers by this authorErweiterte Fassung von Vorträgen: Farbwerke Hoechst, Frankfurt(Main)-Höchst, Dezember 1962; Österreichische Gesellschaft für Physiologische Chemie, Wien, Februar 1963; Kolloid-Gesellschaft, Bad Oeynhausen, Oktober 1963.
Abstract
Die Fraktionierung von Substanzgemischen auf Grund von Molekulargewichtsunterschieden ist seit einigen Jahren in Chemie und Biochemie zu einer besonders wichtigen Methode geworden. Es wird ein Überblick über Theorie und Praxis solcher Trennoperationen mit Hilfe poröser Gele gegeben und auf die mannigfaltigen Anwendungsmöglichkeiten der Gele hingewiesen. Im vorliegenden Referat ist die Literatur bis Mitte 1963 berücksichtigt.
References
- 1 Zusammenfassungen über Teilgebiete: P. Flodin, Dissertation, Universität Uppsala (Schweden), 1962 [zu erhalten bei A. B. Pharmacia, Uppsala (Schweden)]; J. Porath, Advances Protein Chem. 17, 209 (1962); B. Gelotte: New Biochemical Separations. D. van Nostrand, London 1963; A. Tiselius, J. Porath u. P. A. Albertsson, Science (Washington) 141, 13 (1963).
- 2 Zusammenfassung bei: E. A. Scheuermann, Chemiker-Ztg. 20, 767 (1961).
- 3 G. K. Ackers u. R. L. Steere, Biochim. biophysica Acta 59, 137 (1962).
- 4 L. C. Craig u. E. Harfenist, vorgetragen auf dem 6. Europäischen Peptid-Symposium, Athen 1963; Vgl. Angew. Chem. 75, 63 (1964).
- 5 R. L. M. Synge u. M. A. Youngson, Biochem. J. 78, 410 P (1961).
- 6 R. Signer, H. Hänni, W. Koestler, W. Rottenburg u. P. v. Tavel, Helv. chim. Acta 29, 1894 (1946); P. v. Tavel, Helv. chim. Acta 30, 334 (1947).
- 7 L. C. Craig u. T. P. King, J. Amer. chem. Soc. 77, 6620 (1955); J. Amer. chem. Soc. 78, 4170 (1956).
- a Das trockene Material ist nicht porös; die gewissermaßen „verklebten”︁ Poren sind aber durch die Vernetzung der Polymeren vorgebildet.
- 8 R. L. Kisliuk, Biochim. biophysica Acta 40, 531 (1960).
- 9
R. Kunin u.
R. J. Meyers,
Discuss. Faraday Soc.
7,
114
(1949).
10.1039/df9490700114 Google Scholar
- 10 D. K. Hale, D. J. Packham u. K. W. Pepper, J. chem. Soc. (London) 1953, 844.
- 11 H. Deuel, J. Solms u. L. Anyas-Weisz, Helv. chim. Acta 33, 2171 (1950).
- 12 R. W. Richardson, J. chem. Soc. (London) 1951, 910.
- 13 T. R. Kressmann, J. physic. Chem. 56, 118 (1952).
- 14 S. M. Partridge, Nature (London) 169, 496 (1952).
- b Unter dem Elutionsvolumen Ve versteht man die Eluatmenge, die vom Beginn der Elution bis zum Erscheinen der halben Maximalkonzentration des zu eluierenden Stoffes abgenommen wird (vgl. Abb. 1).
- 15 R. M. Wheaton u. W. C. Baumann, Ann. New York Acad. Sci. 57, 159 (1953).
- 16 R. T. Clark, Analytic. Chem. 30, 1676 (1958).
- c „Gelbett”︁ nennt man das im Lösungsmittel gequollene Polymere in der Chromatographiesäule.
- 17 A. Polson, Biochim. biophysica Acta 50, 565 (1961).
- 18 P. Andrews, Nature (London) 196, 36 (1962).
- 19 S. Hjertén, Arch. Biochem. Biophysics 99, 466 (1962).
- d Es werden auch Zellen und Zellbestandteile chromatographiert.
- 20 S. Hjertén, Biochim. biophysica Acta, im Druck.
- e Trockenes Agar-Agar wird durch Kochen mit Wasser gequollen und anschließend abgekühlt. Dabei entsteht eine puddingartige Masse, die mechanisch zerkleinert wird und in kaltem Wasser nicht mehr weiter quillt. Je steifer das Gel ist, desto kleiner sind die resultierenden Poren.
- 21 O. Smithies, Biochem. J. 61, 629 (1955).
- 22 O. Smithies, Advances Protein Chem. 14, 65 (1959).
- 23 B. Lindqvist u. T. Storgårds, Nature (London) 175, 511 (1955).
- 24 G. H. Lathe u. C. R. J. Ruthven, Biochem. J. 62, 665 (1956).
- 25 D. J. Lea u. A. H. Sehon, Canad. J. Chem. 40, 159 (1962).
- 26 S. Hjertén u. R. Mosbach, Analytic. Biochem. 3, 109 (1962).
- 27 S. Hjertén, Arch. Biochem. Biophysics Suppl. 1, 147 (1962).
- 28 M. F. Vaughan, Nature (London) 188, 55 (1960).
- 29 H. Determann, G. Lüben u. Th. Wieland, Makromolekulare Chem., im Druck.
- 30 J. C. Moore, vorgetragen bei der „Pittsburgh Conference on Analytical Chemistry and Applied Spectroscopy”︁, April 1963.
- 31 P. J. Brewer, Nature (London) 188, 934 (1960); Nature (London) 190, 625 (1961).
- 32 H. Deuel u. Neukom, Natur. Plant Hydrocolloids 11, 51 (1954).
- 33 J. Porath u. P. Flodin, Nature (London) 183, 1657 (1959).
- 34 J. Porath, Clin. chim. Acta 4, 776 (1959).
- 35 P. Flodin u. K. Granath: Symposium über Makromoleküle in Wiesbaden. Verlag Chemie, Weinheim 1959.
- 36 B. Gelotte, J. Chromatogr. 3, 330 (1960).
- 37 J. Porath, Biochim. biophysica Acta 39, 193 (1960).
- 38 H. Bennich, Biochim. biophysica Acta 51, 265 (1961).
- 39 P. Flodin, J. Chromatogr. 5, 103 (1961).
- 40 P. Flodin, Dissertation, Universität Uppsala (Schweden), 1962.
- 41 H. Determann u. B. Gelotte in H. M. Rauen: Biochemisches Taschenbuch. 2. Aufl., Springer, Berlin 1964, Bd. 2.
- 42 A. Nilsson, Acta chem. scand. 16, 31 (1962).
- 43 J. B. Woof, Nature (London) 195, 184 (1962).
- 44 B. Gelotte, Naturwissenschaften 48, 554 (1961).
- 44a Th. Hohn u. W. Pollmann, Z. Naturforsch. 18b, 919 (1963).
- 45 Th. Wieland et al., unveröffentlichte Versuche.
- 46 O. Zipp, Diplomarbeit, Universität Frankfurt (Main), 1960.
- 47 H. Streuli, Chimia 16, 371 (1962).
- 48 C. Liébeq u. M.-J. Degueldre-Guillaume, J. Chromatogr. 7, 130 (1962).
- 49 F. Miranda, H. Rochat u. S. Lissitzky, J. Chromatogr. 7, 142 (1962).
- 50 A. N. Glazer u. D. Wellner, Nature (London) 194, 862 (1962).
- 51 J. V. Pierce u. M. E. Webster, Biochem. biophysic. Res. Commun. 5, 353 (1961).
- 52 B. N. Ames, R. G. Martin u. B. J. Garry, J. biol. Chemistry 236, 2019 (1961).
- 53 H. Spitzky, H. Skrube u. K. Müller, Mikrochim. Acta 1961, 296.
- 54 W. Gruber, persönliche Mitteilung.
- 55 G. E. Connell u. R. W. Shaw, Canad. J. Biochem. Physiol. 39, 1013 (1960).
- 56 W. H. S. George, Nature (London) 195, 155 (1962).
- 57 H. D. Matheka u. G. Wittmann, Zbl. Bakteriol., Parasitenkunde Infektionskrankh. I. Abt. 182, 169 (1961).
- 58 U. Beiss u. R. Marx, Naturwissenschaften 49, 95 (1962).
- 59 S. Žadrazil, Z. Šormová u. F. Šorm, Collect. czechoslov. chem. Commun. 26, 2643 (1961).
- 60 S. E. Bresler, Kh. M. Rubina, R. A. Graevskaya u. N. N. Vasileva, Biochemie (russ.) 26, 745 (1961).
- 61 H. G. Boman u. S. Hjertén, Arch. Biochem. Biophysics, Suppl. 1, 276 (1962).
- 62 G. R. Shepherd u. D. F. Petersen, J. Chromatogr. 9, 445 (1962).
- 63 D. Givol, S. Fuchs u. M. Sela, Biochim. biophysica Acta 63, 222 (1962).
- 64 G. Östling, Acta Soc. med. Upsaliensis 64, 222 (1960).
- 65 L. Jacobsson, Clin. chim. Acta 7, 180 (1962).
- 66 C. G. Beling, Nature (London) 192, 326 (1961).
- 67 S. Lissitzky, J. Bismuth u. M. Rolland, Clin. chim. Acta 7, 183 (1962).
- 68 W. M. Hunter u. F. C. Greenwood, Nature (London) 194, 495 (1962).
- 69 L. Jacobsson u. G. Widström, Scand. J. clin. Lab. Invest. 14, 285 (1962).
- 70 B. Shapiro u. J. L. Rabinowitz, J. nuclear Med. 3, 417 (1962).
- 70a E. H. Mougey u. J. W. Mason, Analytic. Biochem. 6, 223 (1963).
- 71 J. Zwaan u. A. F. van Dam, Acta histochem. 11, 306 (1961).
- 72 J. Killander, J. Pontén u. L. Rodén, Nature (London) 192, 182 (1961).
- 73 W. Lipp, J. Histochem. Cytochem. 9, 458 (1961).
- 74 C. C. Curtain, J. Histochem. Cytochem. 9, 484 (1961).
- 75 J. E. Fothergill u. R. C. Nairn, Nature (London) 192, 1073 (1961).
- 76 W. George u. K. W. Walton, Nature (London) 192, 1188 (1961).
- 77 H. Rinderknecht, Nature (London) 193, 167 (1962).
- 78 M. A. Gordon, M. R. Edwards u. V. N. Tompkins, Proc. Soc. exp. Biol. Med. 109, 96 (1962).
- 79 M. Wagner, Zbl. Bakteriol., Parasitenkunde Infektionskrankh. I. Abt. 185, 124 (1962).
- 80 Ch. B. Anfinsen u. E. Haber, J. biol. Chemistry 236, 1361 (1961).
- 80a S. W. Englander, Biochemistry 2, 798 (1963).
- 81 E. B. Lindner, A. Elmqvist u. J. Porath, Nature (London) 184, 1565 (1959).
- 82 K. W. Daisley, Nature (London) 191, 868 (1969).
- 83 M. Kakei u. C. B. J. Glass, Proc. Soc. exp. Biol. Med. 111, 270 (1962).
- 84 P. de Moor, K. Heirwegh, J. F. Heremans u. M. Declerck-Raskin, J. clin. Invest. 41, 816 (1962).
- 85 T. L. Hardy u. K. R. L. Mansford, Biochem. J. 83, 410 P (1962).
- 86 C. F. Barlow, H. Firemark u. L. J. Roth, J. Pharmacy Pharmacol. 14, 550 (1962).
- 86a P. Acred, D. M. Brown, T. L. Hardy u. K. R. L. Mansford, Nature (London) 199, 758 (1963).
- 86b G. Bambynek u. W. Scholtan, Arzneimittel-Forsch. 14, 142 (1964).
- 86c W. Scholtan, Arzneimittel-Forsch. 14, 146 (1964).
- 87 P. E. Wilcox u. J. Lisowski, Federat. Proc. 19, 333 (1960).
- 88 L. Eckman, E. Valmet u. B. Åberg, Int. J. appl. Radiat. Isotopes 12, 32 (1961).
- 89 A. A. Barber, C. Dempster u. N. G. Anderson, Clin. chim. Acta 8, 143 (1963).
- 90 E. Thureborn, Nature (London) 197, 1301 (1963).
- 91 R. Gräsbeck u. R. Karlsson, Acta chem. scand. 16, 782 (1962); Acta chem. scand. 17, 1 (1963).
- 92 E. Bassett, S. M. Beiser u. S. W. Tanenbaum, Science (Washington) 133, 1475 (1961).
- 93 R. B. Morrison, Lancet 1961, 1288.
- 94 W. V. Epstein u. M. Tan, J. Lab. clin. Med. 60, 125 (1962).
- 95 J. C. Bennet u. E. Haber, J. biol. Chemistry 238, 1362 (1963).
- 96 J. P. Hummel u. W. F. Dreyer, Biochim. biophysica Acta 63, 530 (1962).
- 97 G. Pfleiderer: Mosbacher Kolloquium 1963. Springer, Berlin - Göttingen - Heidelberg, 1964; Vgl. Angew. Chem. 75, 797 (1963); Angew. Chem. internat. Edit. 2, 628 (1963).
- 98 J. E. Coleman u. B. L. Vallee, J. biol. Chemistry 237, 3430 (1962).
- 99 M. Kuboyama, S. Takemori u. T. E. King, Biochem. biophysic. Res. Commun. 9, 534 (1962).
- 100 H. Determann u. O. Zipp, Liebigs Ann. Chem. 649, 203 (1961).
- 101 R. J. Hill u. W. Konigsberg, J. biol. Chem. 235, 410 P (1960).
- 102 G. Guidotti, R. J. Hill u. W. Konigsberg, J. biol. Chemistry 237, 2184 (1962).
- 103 L. Åhanson u. B. G. Johansson, Nature (London) 187, 599 (1960).
- 104 A. W. Phillips u. P. A. Gibbs, Biochem. J. 81, 551 (1961).
- 105 V. Stepanow, D. Handschuh u. F. A. Anderer, Z. Naturforsch. 16b, 626 (1961).
- 106 E. M. Press u. R. R. Porter, Biochem. J. 83, 172 (1962).
- 107 C. Bengtsson, L. Å. Hanson u. B. G. Johansson, Acta chem. scand. 16, 127 (1962).
- 108 J. H. Glick jr., Arch. Biochem. Biophysics 100, 192 (1963).
- 109 E. Gross u. B. Witkop, J. biol. Chemistry 237, 1856 (1962).
- 110 A. B. Edmundson, Nature (London) 198, 354 (1963).
- 111 L. Colobert u. G. Dirheimer, Biochim. biophysica Acta 54, 455 (1961).
- 112 Y. Ch. Lee u. R. Montgomery, Arch. Biochem. Biophysics 97, 9 (1962).
- 113 G. S. Marks, R. D. Marshall, A. Neuberger u. H. Papkoff, Biochim. biophysica Acta 63, 340 (1962).
- 114 L. Bosch, G. von der Wende, M. Sluyser u. H. Blomendal, Biochim. biophysica Acta 53, 44 (1961).
- 115 H. Ishikura, Biochim. biophysica Acta 51, 189 (1961).
- 116 V. M. Ingram u. J. G. Pierce, Biochemistry 1, 580 (1962).
- 117 H. Ishikura, J. Biochemistry (Tokyo) 52, 324 (1962).
- 118 H. Rasmussen u. L. C. Craig, J. biol. Chemistry 236, 759 (1961).
- 119 H. Rasmussen u. L. C. Craig, Biochim. biophysica Acta 56, 332 (1962).
- 120 H. Papkoff, C. H. Li u. W.-K. Liu, Arch. Biochem. Biophysics 96, 216 (1962).
- 121 H. Zuber u. R. Jaques, Angew. Chem. 74, 216 (1962); Angew. Chem. internat. Edit. 1, 160 (1962).
- 122 R. A. Reisfeld et al., Nature (London) 197, 1206 (1963).
- 123 P. R. Davoren, Biochim. biophysica Acta 63, 150 (1962).
- 124 C. J. Epstein u. C. B. Anfinsen, Biochemistry 2, 461 (1963).
- 125 W. Björk u. J. Porath, Acta chem. scand. 13, 1256 (1959).
- 126 F. Miranda u. S. Lissitzky, Nature (London) 190, 443 (1961).
- 127 W. Björk, Biochim. biophysica Acta 49, 195 (1961).
- 128 B. Gelotte u. A. B. Krantz, Acta chem. scand. 13, 2127 (1959).
- 129 M. Murray u. M. Chadwick, Biochim. biophysica Acta 58, 338 (1962).
- 130 D. van Hoang, M. Rovery u. P. Desnuelle, Biochim. biophysica Acta 58, 613 (1962).
- 131 C. Lapresle u. T. Webb, Biochem. J. 84, 455 (1962).
- 132 S. Keller u. I. Mandl, Arch. Biochem. Biophysics 101, 81 (1963).
- 132a E. V. Vlasova u. N. I. Solov'eva, Federat. Proc. 22, 915 (1963).
- 133 H. J. Cruft, Biochim. biophysica Acta 54, 611 (1961).
- 134
B. v. Hofsten u.
J. Porath,
Acta chem. scand.
15,
1791
(1961).
10.3891/acta.chem.scand.15-1791 Google Scholar
- 135 L. Hána u. B. Styk, Acta virol. 6, 479 (1962).
- 136 H. G. van Eijk, C. H. Monfoort, J. J. Witte u. H. G. K. Westenbrink, Biochim. biophysica Acta 63, 537 (1962).
- 137 B. v. Hofsten u. J. Porath, Biochim. biophysica Acta 64, 1 (1962).
- 138 M. Friedkin, E. J. Crawford, E. Donovan u. E. J. Pastore, J. biol. Chemistry 237, 3811 (1962).
- 139 G. Petterson, E. B. Cowling u. J. Porath, Biochim. biophysica Acta 67, 1 (1963).
- 140 K. Hasegawa, T. Kusano u. H. Mitsuda, Agric. biol. Chem. 27, 878 (1963).
- 141 P. Flodin u. J. Killander, Biochim. biophysica Acta 63, 403 (1962).
- 142 B. Gelotte, P. Flodin u. J. Killander, Arch. Biochem. Biophysics, Suppl. 1, 319 (1962).
- 142a S. D. Roskes u. T. E. Thompson, Clin. chim. Acta 8, 489 (1963).
- 142b J. Killander u. C. F. Högman, Scand. J. clin. Lab. Invest. 15, 130 (1963).
- 143 J. Porath u. P. Flodin, Protides biol. Fluids 10, 290 (1963).
- 144 P. Cornillot, R. Bourrillon, J. Michon u. R. Got, Biochim. biophysica Acta 71, 89 (1963).
- 145 M. Tan u. W. V. Epstein, Science (Washington) 139, 53 (1963).
- 146 K. A. Granath u. P. Flodin, Makromolekulare Chem. 48, 160 (1961).
- 147 P. Nordin, Arch. Biochem. Biophysics 99, 101 (1962).
- 148 P. Flodin u. K. Asperg, Biol. Structure Function 1, 345 (1961).
- 149 W. Nultsch, Biochim. biophysica Acta 59, 213 (1962).
- 150 T. P. King u. P. S. Norman, Biochemistry 1, 709 (1962).
- 151 J. Porath u. H. Bennich, Arch. Biochem. Biophysics, Suppl. 1, 152 (1962).
- 152 K. O. Pedersen, Arch. Biochem. Biophysics, Suppl. 1, 157 (1962).
- 153 A. M. Crestfield, W. H. Stein u. S. Moore, Arch. Biochem. Biophysics, Suppl. 1, 217 (1962).
- 154 J. Porath, Pure appl. Chem. 6, 233 (1963).
- 155 Th. Wieland, P. Duesberg u. H. Determann, Biochem. Z. 337, 303 (1963).
- 156 P. Andrews, Nature (London) 196, 36 (1962).
- 156a J. R. Whitaker, Analytic. Chem. 35, 1950 (1963).
- 156b M. Iwatsubo u. A. Curdel, C. R. hebd. Séances Acad. Sci. 256, 5224 (1963).
- 157 P. Andrews u. S. J. Folley, Biochem. J. 87, 3P (1963).
- 158 R. L. Steere u. G. K. Ackers, Nature(London) 196, 47 (1962).
- 159 A. C. Allison u. J. H. Humphrey, Immunology 3, 95 (1960).
- 160 E. J. Schantz u. M. A. Lauffer, Biochemistry 1, 658 (1962).
- 161 O. Smithies, Arch. Biochem. Biophysics, Suppl. 1, 125 (1962).
- 162 P. Flodin, B. Gelotte u. J. Porath, Nature (London) 188, 483 (1960).
- 163 B. Deutsch, R. D. Levere u. J. Levine, J. clin. Path. 16, 183 (1963).
- 164 K. Dose u. G. Krause, Naturwissenschaften 49, 249 (1962).
- 165
S. Kuyama u.
D. Pramer,
Biochim. biophysica Acta
56,
631
(1961).
10.1016/0006-3002(62)90625-X Google Scholar
- 166 G. Samuelsson, Svensk farmac. Tidskr. 66, 201 (1962).
- 166a J. Broome, Nature (London) 199, 179 (1963).
- 167 J. Porath u. E. B. Lindner, Nature (London) 191, 69 (1961).
- 168 J. Porath u. A. V. Schally, Endocrinology 70, 738 (1962).
- 168a G. Schmidt-Kastner, Naturwissenschaften 51, 38 (1964).
- 168b D. Yamashiro, Nature (London) 201, 76 (1964).
- 169 H. Determann: 6. Europäisches Peptidsymposium, Athen 1963; Vgl. Angew. Chem. 75, 62 (1964).
- 170 K. Tanaka, H. H. Richards u. G. L. Cantoni, Biochim. biophysica Acta 61, 846 (1962).
- 171 W. V. Epstein u. M. Tan, J. Chromatogr. 6, 258 (1961).
- 172 J. Porath, Nature (London) 196, 47 (1962).
- 173 B. G. Johansson u. L. Rymo, Acta chem. scand. 16, 2067 (1962).
- 174 H. Determann, Experientia 18, 430 (1962).
- 175 B. Cortis-Jones, Nature (London) 191, 272 (1961).
- 176 H. Determann u. G. Lüben, unveröffentlichte Versuche.
- 177 G. Lüben, Diplomarbeit, Universität Frankfurt (Main), 1963.
- 178 H. Determann, unveröffentlichte Versuche.
- 179 M. F. Vaughan, Nature (London) 195, 801 (1962).
- 180 A. Tiselius, J. Porath u. P.-A. Albertsson, Science (Washington) 141, 13 (1963).
Citing Literature
This is the
German version
of Angewandte Chemie.
Note for articles published since 1962:
Do not cite this version alone.
Take me to the International Edition version with citable page numbers, DOI, and citation export.
We apologize for the inconvenience.